پزشکان گیل

۱۱ اکتبر ۲۰۱۰
آکادمی سلطنتی علوم سوئد تصمیم گرفته است جایزه‌ی Sveriges Riksbank در اقتصاد ۲۰۱۰ به یاد آلفرد نوبل را اهدا کند به:
پیتر ای. دایموند (Peter A. Diamond)
موسسه‌ی فناوری ماساچوست، کمبریج، ماساچوست، آمریکا
دیل تی. مورتنسن (Dale T. Mortensen)
دانشگاه نورث‌وسترن، اوانستون، ایلینویز، آمریکا
و کریستوفر ای. پیسارایدز (Christopher A. Pissarides)
مدرسه‌ی اقتصاد و علوم سیاسی لندن، انگلستان
به‌‌پاس تجزیه و تحلیل بازارهایی با اصطکاک‌های جستجو.

چرا افراد بسیاری بیکارند در حالی ‌که همزمان فرصت‌های شغلی زیادی وجود دارد؟ سیاست اقتصادی چگونه می‌تواند بر بیکاری اثر بگذارد؟ برندگان امسال جایزه‌ی نوبل اقتصاد تئوری‌ای را ارائه داده‌اند که می‌تواند برای پاسخ به این پرسش‌‌ها به‌کار رود. این تئوری می‌تواند در مورد بازارهایی غیر از بازار کار هم کاربرد داشته باشد.

در بسیاری از بازارها خریداران و فروشندگان همیشه ارتباط فوری با همدیگر برقرار نمی‌کنند. این موضوع، به‌عنوان مثال، مربوط می‌شود به ‌کارفرمایانی که در جستجوی کارمند هستند و کارگرانی که سعی می‌کنند کار خوبی پیدا کنند. از آن‌جا که فرآیند جستجو مستلزم زمان و منابع است این امر موجب اصطکاک در بازار می‌شود.۱ در چنین بازارهای جستجویی تقاضای بعضی از خریداران برآورده نمی‌شود در حالی ‌که بعضی از فروشندگان نیز نمی‌توانند به‌مقدار دلخواه خود بفروشند. همزمان هم فرصت شغلی و هم بیکاری در بازار کار وجود دارد.
برندگان امسال چارچوب تئوریکی برای بازارهای جستجو فرموله کرده‌اند. پیتر دایموند اساس این بازارها را تجزیه و تحلیل کرده است. دیل ‌مورتنسن و کریستوفر پیسارایدز این تئوری را گسترش داده و آن را در مورد بازار کار به‌کار برده‌اند. مدل این برندگان به ما کمک می‌کند تا راه‌هایی را که بیکاری، شغل‌های بلامتصدی و مزدها تحت ‌تاثیر مقررات و سیاست اقتصادی قرار می‌گیرند درک کنیم. این امر می‌تواند به سطوح مزایای بیمه‌ی بیکاری یا قوانین مربوط به استخدام و اخراج مربوط شود. یک نتیجه‌گیری این است که اعانه‌های بیکاری سخاوتمندانه به بیکاری بیشتر و زمان جستجوی طولانی‌تری منجر می‌شود.

تئوری جستجو علاوه بر بازار کار در محدوده‌های دیگری هم به‌کار رفته است، به‌ویژه در مورد بازار مسکن. تعداد خانه‌های آماده برای فروش در طی زمان متغیر است، همچنان‌ که زمانی که لازم است تا برای یک خانه خریداری پیدا شود و طرفین روی قیمت توافق کنند نیز تغییر می‌کند. تئوری جستجو همچنین در مطالعه بر پرسش‌‌های مربوط به تئوری پولی، اقتصاد عمومی، اقتصاد مالی، اقتصاد منطقه‌ای و اقتصاد خانواده نیز به‌کار رفته است.
۱٫ به‌عنوان مثال، بیکاری اصطکاکی ناشی از تحرک ناقص نیروی کار، اطلاعات نادرست در مورد فرصت‌های شغلی و ناتوانی اقتصاد در تطابق افراد با مشاغل است. (مترجم)

Ref: www.nobelprize.org

محمدرضا روحانی
مدرس اقتصاد
عضو هیات علمی دانشکده‌ی علوم انسانی دانشگاه گیلان

روزنامه‌ی دنیای اقتصاد: برای چندین دهه محققان به‌دنبال آن بوده‌اند که دریابند وقتی بازارها از عوامل یک‌دست و متحدالشکل تشکیل نشده باشند در عمل چه اتفاقی می‌افتد. بازار کار یکی از این بازارها است که در آن کارگران دارای مهارت‌ها و ضعف‌های متفاوتی هستند و شرکت‌ها و کارفرمایان نیز به‌دنبال افرادی با مهارت‌های متنوع برای برآوردن نیازهای متفاوت‌شان می‌گردند. در بسیاری موارد، یافتن چنین ترکیب ایده‌آلی میان خریدار و فروشنده‌ی یک کالا، یا عرضه‌کننده و متقاضی یک خدمت خاص، نیازمند تحقیقات مفصل و صرف هزینه‌های فراوان برای هر دو طرف است.
پروفسور دایموند اکنون ۷۰ ساله است، در دانشگاه MIT تدریس می‌کند و اخیراً نیز با تلاش جدی سنا از عضویت وی در هیات ‌مدیره‌ی فدرال رزرو جلوگیری شده بود. پروفسور مورتنسن، ۷۱ ساله و استاد دانشگاه نورث‌وسترن است. او به‌همراه پروفسور پیسارایدز که ۶۲ ساله است و در مدرسه‌ی اقتصاد لندن تدریس می‌کند در سال ۹۴ مقاله‌ای نوشتند تحت عنوان «ایجاد و تخریب شغل، در تئوری بیکاری» که گفته می‌شود یکی از تاثیرگذارترین مقالات اقتصادی طی ۲۰ سال گذشته بوده است. این سه بعدها در مطالعه‌ی مدل ابتدایی دایموند به یکدیگر پیوستند و کمک کردند که نظریه‌ی او به‌طور خاص درباره‌ی بازار نیروی کار و نقش سیاست‌های دولت در پیشبرد اهداف کارگران و کارفرمایان مورد استفاده قرار بگیرد.
بسیاری از محققان معتقدند که کار این سه استاد در اوضاع اقتصادی فعلی بسیار به‌هنگام است، زیرا هم‌اکنون بسیاری از اقتصادهای پیشرفته از جمله آمریکا با مشکل نرخ بیکاری بالا و مستمر دست و پنجه نرم می‌کنند. در این زمینه، تئوری این سه اقتصاددان تاکنون برای طراحی سیستم‌های جدید مزایای بازنشستگی و همچنین تعیین اثر استخدام و اخراج کارکنان بر نرخ بیکاری مورد استفاده قرار گرفته است.