نوبل پزشکی یا فیزیولوژی ۲۰۱۸ ترجمه: دکتر هدیه حج‌فروش سرطان سالانه جان میلیون‌ها انسان را می‌گیرد و یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های سلامت آدمی است. برندگان جایزه نوبل امسال، با تحریک توانایی ذاتی دستگاه ایمنی بدن برای حمله به سلول‌های سرطانی، اصولی کاملاً نوین در درمان سرطان بنا نهادند. جیمز پی آلیسون بر یک […]
نوبل پزشکی یا فیزیولوژی ۲۰۱۷ ترجمه: دکتر رقیه حج‌فروش زندگی روی زمین با چرخش این سیاره سازش یافته است. تا سال‌ها می‌دانستیم که موجودات زنده از جمله انسان‌ها دارای یک ساعت درونی بیولوژیک هستند که به آن‌ها کمک می‌کند تا ریتم معمول روز‌ها را پیش‌بینی کنند و با آن سازگار شوند. اما این ساعت واقعاً […]
دکتر رقیه حج‌فروش برنده جایزه نوبل امسال مکانیسم‌های زمینه‌ای اتوفاژی را که یک روند تخریب و بازیافت اجزای سلولی است، کشف کرده و روشن ساخته است. واژه «اتوفاژی» از دو لغت یونانی Auto به‌معنی «خود» و Phagein به‌معنی «خوردن» ساخته شده است و معنی «خودخواری» را به ذهن می‌آورد. این مفهوم در دهه ۱۹۶۰ پدیدار شد؛ […]
هفتمین سال با «ویژهی نوبل». این بار علاوه بر شش مقاله‌ی تالیف و ترجمه درباره‌ی شش جایزه‌ی نوبل، یک مقاله هم داریم که به چگونگی اهدای جایزه‌ی نوبل پزشکی، اطلاعاتی خواندنی درباره‌ی این جایزه و فهرست برندگان ده سال پیش آن اختصاص دارد. اگر می‌خواهید مقالات بیشتری درباره‌ی پیشینه‌ی این جایزه و چگونگی انتخاب برندگان […]
نوبل پزشکی امسال هم از آن نوبل‌های بسیار به‌حق اما بی‌اندازه دیرهنگام بود، عین همان نوبل ادبیاتی که به یوسا داده شد. انگار طی سال گذشته روح پریشان آلفرد نوبل سراغ اعضای کمیته‌های اهدای جوایز آمده و وجدان خفته‌ی آنان را از خواب پرانده باشد. پدر بچه‌های آزمایشگاهی نزدیک سه سال پیش در یک نظرسنجی […]
جایزه‌ی نوبل معتبرترین جایزه‌ی علمی است که به یک دانشمند تعلق می‌گیرد. این جایزه در سال ۱۸۹۵ به وصیت کارخانه‌دار و شیمیدان سوئدی، آلفرد نوبل، که بیشتر او را به‌دلیل اختراع دینامیت می‌شناسند، پایه‌گذاری شد. در سال ۱۹۰۱ میلادی نخستین جوایز بنیاد نوبل اهدا شد. طبق وصیت نوبل، ۵ جایزه به‌طور سالانه در رشته‌های فیزیک، […]
لیو شیائوبو، متولد ۱۹۵۵، چین یک چینی مخالف دولت جایزه‌ی صلح نوبل را برد. لیو شیائوبو معروف‌ترین زندانی سیاسی در کشور کمونیستی چین، در حالی جایزه‌ی صلح نوبل را از آن خود کرد که هم‌اکنون نیز به‌دلیل آن‌چه «اقدام در جهت براندازی نظام» خوانده می‌شود، در زندان به‌سر می‌برد. کمیته‌ی نروژی صلح نوبل بر آن […]
پشت جایزه‌ی نوبل فیزیک امسال ورق نازکی از کربن معمولی با ضخامت فقط یک اتم نهفته است. آندره گیم و کنستانتین نووسلوف نشان دادند که کربن در چنین شکل مسطحی خواصی استثنایی دارد که از فیزیک کوانتوم منشا می‌گیرد. گرافن شکلی از کربن است. به‌عنوان یک ماده کاملاً جدید است؛ نه‌تنها نازک‌ترین، بلکه مستحکم‌ترین. به‌عنوان […]
ترجمه: دکتر رقیه حج‌فروش سلول‌های بالغ می‌توانند برای چندمنظوره شدن از نو برنامه‌ریزی شوند راستش برای خود من سوال بود چطور می‌شود در فرآیند همانندسازی از سلولی مثل پوست (که قاعدتاً باید برای کار ویژهی خود تخصص یافته باشد) به‌عنوان یک سلول جنینی همه‌کاره استفاده کرد. تو نگو جان گوردون ۵۰ سال پیش درگیر این […]
جایزه‌ی نوبل که هر ساله به چهره‌های شاخص رشته‌های مختلف علمی و هنری اهدا می‌شود، یکی از بحث‌برانگیز‌ترین جوایز دنیاست. همواره به روزهای اهدای جایزه که نزدیک می‌شویم، گمانه‌زنی‌ها بر سر نام برندگان بالا می‌گیرد و این در میانِ هر قشری بسته به ذوق و علاقه‌شان شکل می‌گیرد. اما در این میان، دو جایزه را […]
