پزشکان گیل

دکتر بابک عزیز افشاری

همان‌طور که در شماره‌ی ۱۳۷ نوشتیم، نمایش فیلم «نظریه‌ی همه‌چیز» (The Theory of Everything) بهانه‌ای شد تا چند فیلم سینمایی برجسته را که براساس داستان زندگی شخصیت‌های ناتوان یا کم‌توان جسمی یا ذهنی ساخته و نامزد یا برنده‌ی جوایز اسکار شده‌اند، بررسی کنیم. در آن شماره و نیز شماره‌ی ۱۴۰ فیلم‌های به نمایش درآمده در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۱۹۸۸ را مرور کردیم و در این آخرین قسمت، به سال ۱۹۴۶ می‌رسیم.

فرزندان یک خدای کوچک‌تر (Children of a Lesser God)، ۱۹۸۶
کارگردان: راندا هاینز
بازیگران: مارلی متلین، ویلیام هرت، پیر لوری، فیلیپ بوسکو
ناتوانی: ناشنوایی
خلاصه‌ی داستان: سارا نورمن، دانش‌آموز سابق یک مدرسه ناشنوایان است که در مقابل تلاش یک معلم برای یاد دادن لب‌خوانی و استفاده از صدای خود مقاومت می‌کند.
جوایز: برنده‌ی اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن (متلین)؛ نامزد اسکار بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اول مرد و مکمل زن و بهترین فیلمنامه‌ی اقتباسی.

فرانسیس (Frances)، ۱۹۸۲
کارگردان: گرام کلیفورد
بازیگران: جسیکا لنج، کیم استنلی
ناتوانی: بیماری روانی
خلاصه‌ی داستان: فیلم به زندگی فرانسیس فارمر، بازیگر دهه‌ی ۱۹۳۰ میلادی می‌پردازد که در یک مرکز نگهداری از بیماران روانی بستری شده است.
جوایز: نامزد اسکار بهترین بازیگر نقش اول و دوم.

مردم معمولی (Ordinary People)، ۱۹۸۰
کارگردان: رابرت ردفورد
بازیگران: دونالد ساترلند، مری تایلر مور، جاد هیرش، تیموتی هاتون
ناتوانی: افسردگی
خلاصه‌ی داستان: داستان فیلم در مورد فروپاشی یک خانواده پس از مرگ پسر بزرگ آن‌هاست.
جوایز: برنده‌ی اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (هاتون) و بهترین فیلمنامه‌ی اقتباسی؛ نامزد اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن (تایلر مور) و بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (هیرش).

مرد فیل‌نما (The Elephant Man)، ۱۹۸۰
کارگردان: دیوید لینچ
بازیگران: آنتونی هاپکینز، جان هارت، آن بنکرافت، وندی هیلر، جان گیلگد
ناتوانی: سندرم پروتئوس
خلاصه‌ی داستان: فیلم روایت تلخ زندگی جوزف مریک (در فیلم با نام جان مریک) را نشان می‌دهد. مریک به‌کمک پزشک خود تلاش می‌کند اعتماد به‌نفس خود را بازیابد.
جوایز: نامزد اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین کارگردان، بهترین فیلم، بهترین صحنه‌آرایی، بهترین طراحی لباس، بهترین فیلمنامه، بهترین تدوین و بهترین موسیقی متن.

بازگشت به وطن (Coming Home)، ۱۹۷۸
کارگردان: هال اشبی
بازیگران: جین فاندا، جان وویت، بروس درن، پنلوپه میلفورد
ناتوانی: آسیب نخاعی
خلاصه‌ی داستان: درجه‌داری که در جنگ ویتنام فلج شده، عاشق یک کمک‌بهیار داوطلب می‌شود که همسرش هنوز در جبهه است.
جوایز: برنده‌ی اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد (وویت) و زن (فاندا) و بهترین فیلمنامه؛ نامزد اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و زن و بهترین تدوین.

دیوانه از قفس پرید [پرواز بر فراز آشیانه‌ی فاخته] (One Flew Over the Cuckoo’s Nest)، ۱۹۷۵
کارگردان: میلوش فورمن
بازیگران: جک نیکلسون، لوییز فلچر، برد دوریف
ناتوانی: بیماری روانی
خلاصه‌ی داستان: مک‌مورفی به جرم داشتن رابطه جنسی با دختری ۱۵ ساله دستگیر شده اما برای اجتناب از حکم سنگین، تمارض به داشتن بیماری روانی می‌کند. او با مقررات سخت و غیرانسانی تیمارستان مخالف است.
جوایز: برنده‌ی اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر نقش اول مرد و زن و بهترین فیلمنامه؛ نامزد اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین فیلمبرداری، بهترین تدوین و بهترین موسیقی متن.

پروانه‌ها آزادند (Butterflies Are Free)، ۱۹۷۲
کارگردان: میلتون کاتسلاس
بازیگران: گولدی هاون، آیلین هکارت، ادوارد آلبرت
ناتوانی: نابینایی
خلاصه‌ی داستان: ‌دان بیکر دچار کوری مادرزادی است. همسایه‌اش جیل به او کمک می‌کند تا از وابستگی‌اش به مادر کاسته شود.
جوایز: برنده‌ی اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن (هکارت)؛ نامزد اسکار بهترین صداگذاری و بهترین فیلمبرداری.

چارلی (Charly)، ۱۹۶۸
کارگردان: رالف نلسون
بازیگران: کلیف رابرتسون، کلیر بلوم، لئون جانی، لیلیا اسکالا، دیک فن‌پاتن
ناتوانی: ناتوانی ذهنی
خلاصه‌ی داستان: دانشمندان دارویی به چارلی تزریق می‌کنند که او را از یک فرد ناتوان ذهنی به یک نابغه تبدیل می‌کند.
جوایز: برنده‌ی اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد.

معجزه‌گر (The Miracle Worker)، ۱۹۶۲
کارگردان: آرتور پن
بازیگران: آن بنکرافت، پتی دوک، آندرو پرین
ناتوانی: نابینایی و ناشنوایی
خلاصه‌ی داستان: آن سولیوان که دچار مشکل بینایی است تلاش می‌کند به هلن کلر ناشنوا خواندن و نوشتن یاد بدهد.
جوایز: برنده‌ی اسکار بهترین بازیگر نقش اول و مکمل زن؛ نامزد اسکار بهترین کارگردان، بهترین طراحی لباس و بهترین فیلمنامه‌ی اقتباسی.

سه چهره‌ی ایو (The Three Faces of Eve)، ۱۹۵۸
کارگردان: ناتالی جانسون
بازیگران: جوآن وودوارد، دیوید وین
ناتوانی: اختلال شخصیت چندگانه
خلاصه‌ی داستان: یک زن خانه‌دار خجالتی دچار اختلال شخصیت چندگانه است.
جوایز: برنده‌ی اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن.

وسواس باشکوه (Magnificent Obsession)، ۱۹۵۴
کارگردان: دوگلاس سیرک
بازیگران: جین وایمن، راک هودسون
ناتوانی: نابینایی
خلاصه‌ی داستان: هلن در یک تصادف رانندگی بینایی خود را از دست می‌دهد. مرد راننده وارد زندگی او می‌شود.
جوایز: نامزد اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن.

مردان (The Men)، ۱۹۵۰
کارگردان: فرد زینه‌مان
بازیگران: مارلون براندو، ترزا رایت، اورت اسلوان
ناتوانی: آسیب نخاعی
خلاصه‌ی داستان: درجه‌داری دچار آسیب نخاعی شده اما نامزدش همچنان اصرار دارد با او ازدواج کند.
جوایز: نامزد اسکار بهترین فیلمنامه.

جانی بلیندا (Johnny Belinda)، ۱۹۴۸
کارگردان: جین نگلسکو
بازیگران: جین وایمن، لیو آیریس، چارلز بیکفورد، اگنس مورهد
ناتوانی: ناشنوایی
خلاصه‌ی داستان: جانی بلیندا کر و لال است، به او تجاوز شده و به اتهام قتل محاکمه می‌شود.
جوایز: برنده‌ی اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن (وایمن)؛ نامزد اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر نقش اول و مکمل مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل زن، بهترین کارگردان هنری، بهترین تدوین، بهترین فیلمنامه و بهترین موسیقی متن.

بهترین سال‌های زندگی ما (The Best Years of Our Lives)، ۱۹۴۶
کارگردان: ویلیام وایلر
بازیگران: فردریک مارچ، دانا اندروز، هارولد راسل، میرنا لوی، کتی اودانل، ویرجینیا مایو، ترزا رایت
ناتوانی: قطع اندام
خلاصه‌ی داستان: سه سرباز وظیفه‌ی آمریکایی به ‌نام‌های آل، فرد و هومر پس از پایان جنگ جهانی دوم به شهر زادگاه‌شان بازمی‌گردند. هومر که هر دو دستش را در جنگ از دست داده، از دلسوزی و ترحم بی‌جای نامزد خود و اطرافیانش عذاب می‌کشد.
جوایز: برنده‌ی اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر نقش اول (مارچ) و مکمل (راسل) مرد، بهترین تدوین، بهترین موسیقی متن، بهترین فیلمنامه‌ی اقتباسی و نامزد اسکار بهترین صدابرداری در صحنه.