پزشکان گیل

دوستی داشتم که می‌گفت تازه که مطبش را افتتاح کرده بود و مریض چندانی نداشت، مدام از پنچره‌ی اتاق مطبش به تابلوی نئون مطب نگاه می‌کرد تا از سالم بودن تابلو و روشن بودن لامپ‌های آن مطمئن شود! من هم در ابتدای مطب‌داری گاهی این کار را می‌کردم اما بیشتر وقت خود را با کتاب خواندن و گاهی هم بازی تخته نرد با حریفی ناشناس از طریق اینترنت سپری می‌کردم. بعد البته دیگر مجالی برای این کار باقی نماند تا این‌که چندی پیش یکی از بیمارانم برایم دو کتاب هدیه آورد؛ کاری که این روزها چندان معمول نیست. یکی از این کتاب‌ها در واقع کتابکی بود حاوی داستان‌های کوتاه چارلز بوکوفسکی؛ کتابی به نام «موسیقی آب گرم». این کتاب در واقع مجموعه‌ای از چند داستان کوتاه است که حتی در مطب پرمریض هم می‌توان در فاصله‌ی دو ویزیت یا حین صرف چای خواند و لذت برد. بوکوفسکی آدمی است بسیار خاص و فکر می‌کنم در امریکا بیشتر با شعرهایش شناخته می‌شود تا داستان‌هایش. مجموعه اشعار «سوختن در آب، غرق شدن در آتش» از او به فارسی ترجمه شده است و عجب آن‌که به چاپ دوم هم رسیده است!

موسیقی آب گرم
چارلز بوکوفسکی
برگردان: بهمن کیارستمی
انتشارات ماه‌ریز، ۱۳۸۵
۱۲۰ صفحه، ۱۴۰۰ تومان.

اما کتاب دومی که از بیمارم هدیه گرفتم، کتابی بود از معروف‌ترین نویسنده‌ی حال حاضر ژاپن یعنی هاروکی موراکامی؛ «پس از تاریکی» با ترجمه‌ی مهدی غبرایی. این کتاب از نظر من روایتی است از فرار آدم‌ها که البته اشکال این فرار برای آدم‌های مختلف کتاب، متفاوت است. پس از تاریکی، البته در مورد تاریکی و تنهایی هم هست و این‌که چطور تاریکی این قابلیت را دارد که انسان‌ها را به هم نزدیک کند. نزدیکی دو خواهر در تاریکی آسانسور از کار افتاده در این کتاب از نمونه‌های نشان دادن این قابلیت است.

پس از تاریکی
هاروکی موراکامی
برگردان: مهدی غبرایی
انتشارات کتابسرای نیک، چاپ دوم ۱۳۸۸
۱۹۰ صفحه، ۴۰۰۰ تومان.

گرچه موراکامی نویسنده‌ای پست‌مدرن محسوب می‌شود، اما داستان پس از تاریکی به‌نظر من بسیار کلاسیک است؛ با توصیفی از شهر بزرگی چون توکیو از چشم پرنده‌ای بلندپرواز آغاز می‌شود و با رفتن به بخش بیدار شهر پس از نیمه‌شب به توصیف آدم‌های آن و روابط‌شان می‌پردازد. نقطه‌ی قوت کتاب دیالوگ‌های آن است که با ظرافت ردیف شده‌اند و روی‌هم‌رفته کتابی فوق‌العاده است، اما برای کتاب‌خوان‌های حرفه‌ای بیشتر حکم یک پیش‌غذای عالی (Appetizer) را دارد تا یک غذای اصلی (Main course)! و البته اگر از طرفداران موراکامی باشید و مثل من حوصله (یا وقت یا توان) خواندن رمان‌های او را به انگلیسی نداشته باشید، غذای اصلی به زبان فارسی چیزی نیست جز «کافکا در کرانه». (فکر نمی‌کنم “Wind-up bird chronicle” به فارسی ترجمه شده باشد.) کافکا در کرانه نیز با فرار آدم‌ها آغاز می‌شود. فرار «کافکا»، یک نوجوان ۱۵ ساله و «ناکاتا»، یک پیرمرد بی‌سواد که قادر است با گربه‌ها حرف بزند (نوعی بهلول ژاپنی!) و داستان روایت دوگانه و پست‌مدرنی است از فرار موازی این دو در قالب افسانه‌ی «اودیپوس» سوفوکل. (به‌نظر من همین تاثیر‌پذیری از سوفوکل تا حدی ضعف داستان نیز هست، چرا که از نیمه‌ی آن به بعد وقایع تا حد زیادی قابل پیش‌بینی می‌شوند.)

کافکا در کرانه
هاروکی موراکامی
برگردان: مهدی غبرایی
انتشارات نیلوفر، ۱۳۸۷
۶۰۸ صفحه، ۸۵۰۰ تومان.

ویژگی عمده‌ی کتاب وجود دو دنیای موازی واقعی و فراواقعی است که موراکامی با ظرافت، مرزهای آن دو را محو و نامشخص می‌نمایاند. ویژگی دیگر کتاب که ظاهراً ویژگی بیشتر آثار موراکامی است، موسیقی متن کتاب است! بی‌شک تجربه‌ی او در کار در یک مغازه‌ی ضبط موسیقی و بعدها در اداره‌ی یک بار (Jazz bar) در استفاده از این موسیقی متن بسیار موثر بوده است.
در هر حال خواندن هر سه کتاب را برای دوستانم توصیه می‌کنم و از بیمارم نیز بسیار سپاسگزارم، هرچند واقعاً نمی دانم آیا بین بوکوفسکی و موراکامی شباهتی یافته یا خیر! بوکوفسکی شاعر– نویسنده‌ای است کج‌خلق و ناراضی ساکن غرب‌ترین ایالت ایالات متحده و موراکامی نویسنده‌ای است متعلق به شرق دور با قوه‌ی تخیلی کم‌نظیر که ظاهراً هیچ شباهتی با بوکوفسکی ندارد، الا این‌که گربه‌ها در نوشته‌های هر دوی ایشان جایگاه ویژه‌ای دارند!

دکتر امید زرگری
متخصص پوست
نشانی: رشت، گلسار، بلوار سمیه، پارس کلینیک، واحد ۵۰۲، تلفن: ۷۲۲۷۵۲۰

Website: http://www.iranderma.com/
Email: ozargari@iranderma.com