پزشکان گیل

دکتر علی ارغوان نجفی

بنا به اصرار سردبیر محترم درباره‌ی نگارش مقاله‌ای درباره‌ی سریال «آناتومی گری» (Grey’s Anatomy) بالاخره موفق به یافتن مجموعه‌ی کامل این سریال شدم. (حق‌التحریر که نمی‌دهد، حق تحقیق هم که نمی‌دهد، یارانه‌ی خرید سریال و خرید تخمه‌ی حین تماشای سریال هم که نمی‌دهد، هیچ؛ تازه باید ۶۰-۵۰ هزار تومان خرج خرید و دیدن و نوشتن درباره‌ی سریال کنیم!) از آن‌جا که این عادت بد را دارم که در عین احترام به سلیقه‌ی دیگران، به سلیقه‌ی هر کسی (به‌خصوص در زمینه‌ی فیلم و کتاب) اعتماد ندارم، نتوانستم خود را راضی کنم که تنها با استناد به مطالب برخی سایت‌ها و وبلاگ‌ها و بدون دیدن حداقل بخش‌هایی از سریال و پسندیدن آن، به دیگران معرفی و توصیه‌اش کنم. و حالا با وجدانی آسوده مطالب زیر را به شما عرضه می‌دارم!
سریال آناتومی گری یک سریال در ژانر «درام- پزشکی» و محصول شبکه‌ی ABC (آمریکا) است که پخش آن از مارس سال ۲۰۰۵ آغاز شده و هم‌اکنون فصل (Season) هفتم این سریال در حال پخش است. این سریال اگرچه در سایت IMDb امتیاز نازل ۷ و ۳ دهم را کسب کرده، اما در نظرسنجی موسسه‌ی «نلسون مدیا سرچ» در سال ۲۰۱۰ به‌عنوان پربیننده‌ترین سریال تلویزیونی آمریکا انتخاب شده است. آناتومی گری همچنین سریال برگزیده‌ی منتقدان سریال‌های تلویزیونی در سال ۲۰۰۶ و برنده‌ی جایزه‌ی «امی» در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ برای بهترین مجموعه‌ی بازیگران بوده و چندین جایزه‌ی «گلدن گلوب» نیز به‌طور انفرادی به بازیگران این مجموعه تعلق گرفته است.
داستان اصلی مجموعه‌ی تلویزیونی آناتومی گری پیرامون زندگی چند دانشجوی پزشکی است که برای ادامه‌ی تحصیل و کسب تخصص جراحی به بیمارستان Grace شهر سیاتل ایالت واشنگتن آمریکا وارد می‌شوند. یکی از شخصیت‌های اصلی داستان دختری به نام «مردیت گری» است. عنوان سریال که ظاهراً برگرفته از نام این شخصیت است، در عین حال استعاره‌ای از کتاب مرجع مشهور آناتومی (آناتومی گری) است. مادر مردیت یک جراح بسیار مشهور و نوآور بوده که اکنون دچار آلزایمر شده است و در یک آسایشگاه به‌سر می‌برد. مردیت از سویی نگران مادر خود است (که همچون بسیاری از پزشکان حرفه‌ای و عاشق کار خود، بیش از آن‌که برای خانواده‌ی خود وقت صرف کرده باشد، درگیر کار خود بوده) و از سویی در عین پنهان کردن بیماری مادرش، سنگینی نام و شهرت حرفه‌ای او را بر دوش خود احساس می‌کند.
علاوه بر مردیت، چهار اینترن دیگر و چند تن از رزیدنت‌ها و استادان جزو شخصیت‌های اصلی و ثابت سریال هستند و در هر قسمت چند بیمار نیز جزو شخصیت‌های میهمان‌اند. همچون بسیاری از سریال‌های پرطرفدار و طولانی، شخصیت‌پردازی قوی جزو نقاط قوت سریال است. رقابت اینترن‌ها برای جلب نظر استادان و راضی کردن آن‌ها به حضور در اتاق عمل، نحوه‌ی آموزش و تجربه کردن برخورد و درمان بیماران ماجراهای جالبی می‌آفریند که شاید برای دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته‌ی پزشکی که چنین محیط‌هایی را تجربه کرده‌اند جذابیتی صدچندان بیافریند و البته گاه درگیری عاطفی اینان با بیماران و به‌خصوص استادان تمهیدی است تا بر جذابیت سریال برای تماشاگران غیرپزشک بیافزاید.
علاوه بر اینترن‌ها که شخصیت شغلی آن‌ها در حال شکل گرفتن است، استادان بیمارستان هم شخصیت‌هایی ملموس و قابل درک دارند: رییس بیمارستان که سال‌های قبل درگیری عاطفی با مادر مردیت داشته است، دکتر شپرد جراح متبحر و پراحساس مغز و اعصاب که عواقب خیانت همسرش (که او نیز جراح اطفال است و در پایان فصل اول وارد داستان می‌شود) را از سر می‌گذراند و اکنون با مردیت رابطه‌ی عاطفی دارد، دکتر برک جراح قلب که علی‌رغم ظاهر خشک و جاه‌طلبش، نوازنده‌ای ماهر است و البته دکتر بیلی (رییس رزیدنت‌ها) که به‌شدت سختگیر و بداخلاق است، از دیگر شخصیت‌های ثابت فصل‌های اول سریال هستند. در فصل‌های بعد یکی از این‌ها بیمارستان را ترک می‌کند و چند تن دیگر به این جمع اضافه می‌شوند.
سه فصل اول این مجموعه عمدتاً به شکل‌گیری روابط عاطفی بین شخصیت‌های داستان می‌پردازد. در پایان فصل سوم، مردیت و دوستانش در امتحان جامع پایان دوره‌ی اینترنی شرکت می‌کنند تا در صورت قبولی، رزیدنت جراحی عمومی شوند. فصل چهارم به‌دلیل اعتصاب فیلمنامه‌نویسان در نیمه‌ی کار رها شد. این فصل به‌نوعی ضعیف‌ترین و کم‌بیننده‌ترین فصل این سریال (با ۱۵/۹ میلیون نفر بیننده در امریکا) به‌شمار می‌رود.
روی‌هم‌رفته علی‌رغم تفاوت امکانات و محیط‌های درمان ما با آن‌چه در سریال به‌تصویر کشیده می‌شود، به‌علت شباهت‌های ماهوی حرفه‌ی پزشکی در هر کجا، بسیاری از عملکردها و واکنش‌ها، دشواری‌های رشته‌ی پزشکی، احساس مسوولیت و مسوولیت‌پذیری پزشکان و حتی جاه‌طلبی‌ها و گاه خطاهای سهوی آن‌ها برای مخاطب پزشک بسیار قابل درک، جذاب و دلنشین است؛ هر چند به‌گواه طرفداران پرشمار سریال و ادامه یافتن آن برای چند سال، برای مخاطب عام نیز از جذابیت فراوان برخوردار بوده است. اما آن‌چه بیشتر نظر مرا به خود جلب کرد، نشان دادن چهره‌ای واقعی از رشته‌ی پزشکی و استرس‌ها و دشواری‌های آن بوده است.
در حالی که متاسفانه در کشور ما در اکثر سریال‌ها و فیلم‌ها تصویری از پزشکان جز برای تمسخر (تنها برای دادن چای نبات و درمان سردی) یا به‌عنوان افراد پول‌پرست و بی‌وجدان و قسی‌القلب نشان داده نمی‌شود و در فرهنگ ما دعای خیر ما برای دیگران آن است که «انشاءالله پولت را برای دوا و دکتر خرج نکنی» (یعنی اگر پولی را به دکتر دادی لابد پول بی‌برکت و حرامی بوده است!) و حتی دولت‌مردان ما پزشکان را آن‌قدر امین نمی‌دانند (یا صغیر می‌دانند) که امورات‌شان را به خودشان واگذار کنند، میلیون‌ها دلار خرج ساخت سریالی می‌شود که عامه‌ی مردم بدانند پزشک فقط یک ماشین پول‌سازی و بدون عواطف و احساسات نیست؛ کسی که رشته‌ی پزشکی را انتخاب کرده از بسیاری از لذت‌های روزمره برای هدفی بالاتر گذشته و در عین‌حال انسانی است چون دیگر انسان‌ها که حق زندگی کردن و حتی اشتباه کردن دارد.
بدون شک ساخت و پخش چنین سریال‌هایی برای ارتقای وجهه‌ی پزشکی و ارتقای درک مردم از این رشته بسیار مفید خواهد بود.

دکتر علی ارغوان نجفی
دندانپزشک
نشانی: رشت، خیابان امام خمینی، جنب گیلان اسپرت، ساختمان زیبا، تلفن: ۳۳۲۳۳۹۹۷

 Email: aanajafi@yahoo.com