پزشکان گیل

تازه «حیات مجسم» دوراس را به‌زمین گذاشته و «مون بزرگ» آلن فورنیه را به‌دست گرفته بودم. از ویژگی‌های ارتباطات نوین یکی هم آن است که حتی در تعطیلات هم رهایت نمی‌کند. از این‌رو کتاب به‌دست و در اندیشه‌ی چک کردن ای‌میل‌ها و نیز اخبار دوستان در Facebook (به‌عنوان کاری که در سفر می‌شود انجام داد اما در مملکت خودت، حداقل به‌راحتی خیر!) به اتاق کار هتل رفتم؛ خبر مرگ مهدی سحابی، دوست دیرینه و مترجم کتابی که در دست داشتم، کرختی صبحگاهی را به بهتی طولانی مبدل کرد.
بی‌شک مهدی سحابی از نوادر دنیای ادب و هنر ایران امروز است (با تاسف تمام بود). او مردی بی‌ادعا و پرکار بود که دست بر هر کاری می‌گذاشت اثری درخشان پدید می‌آورد.
در ایران نام مهدی سحابی با مارسل پروست («در جست‌وجوی زمان از دست رفته») عجین شده است. ترجمه‌ای که مهدی ۱۱ سال از عمر خود را بر سر آن گذاشت. (خود او می‌گفت کتاب‌خوان‌ها به دو دسته‌اند: آن‌هایی که «در جست‌وجوی زمان از دست رفته» را خوانده‌اند و آن‌ها که هنوز آن را نخوانده‌اند. و من می‌گفتم دسته‌ی سوم بزرگ‌تری هم هستند که آن را نیمه‌تمام رها کرده‌اند اما همواره آرزوی تمام کردنش را دارند!) اما او خدمات فراوان دیگری هم به ادب و هنر این مملکت کرده است.
هنگامی که «دسته‌ی دلقک‌ها» را می‌خواندم، تصمیم داشتم آن کتاب را به‌عنوان یک «کتابِ باید خواند» (a must read book) برای دوستان ماهنامه‌ی «پزشکان گیل» معرفی کنم، اما ضعف توان نوشتن درست و هزار دلیل بی‌اهمیت دیگر مانع آن شد. سلین در ایران برای بسیاری با «مرگ قسطی» ترجمه‌ی مهدی سحابی شناسانده و با «دسته‌ی دلقک‌ها» محبوب شد. در واقع ترجمه‌ی سحابی از سلین ثابت کرد آن‌هایی که اعتقاد داشتند سلین فقط برای فرانسوی‌زبان‌ها قابل فهم است در اشتباه‌اند.
ترجمه‌های مهدی از گوستا فلوبر، سیمون دوبوار، ایتالو کالوینو، دیکنز و… هم همگی آثاری درخشان هستند. برای من، به‌شخصه، وجه متمایز ترجمه‌های مهدی سحابی یادگیری (و یا به‌یادآوری) خیل عظیم لغاتی بود که در زبان فارسی موجودند و ما از آن‌ها استفاده نمی‌کنیم!
مهدی سحابی در عرصه‌ی نقاشی و مجسمه‌سازی هم نوآوری بی‌ادعا بود. سال‌ها قبل شانس این را داشتم که در منزلش شاهد کارهای مختلف او باشم و بعدها هم در هر نمایشگاهی با شیوه‌ای نو اما همچنان چشم‌نواز و تفکربرانگیز حاضر بود.
مهدی سحابی، مترجم، نویسنده، نقاش و مجسمه‌ساز در هجدهم آبان‌ماه در پاریس بر اثر سکته‌ی قلبی درگذشت. آن‌چه از او بر این خاک به‌جای خواهد ماند اما برای همیشه ماندنی است.

دکتر امید زرگری
متخصص پوست
نشانی: رشت، گلسار، بلوار سمیه، پارس کلینیک، واحد ۵۰۲، تلفن: ۷۲۲۷۵۲۰

مهدی سحابی در ویکی‌پدیا
مهدی سحابی در سال ۱۳۲۳ در قزوین به‌دنیا آمد. وی پس از طی دوره‌ی دبیرستان در شهر تهران و ورود به دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته‌ی نقاشی، با گذشت مدتی، تحصیل را نیمه‌کاره رها کرد و برای تحصیل در رشته‌ی کارگردانی سینما به ایتالیا عزیمت کرد و در فرهنگستان هنرهای زیبای رم مشغول تحصیل شد، اما پس از مدتی آن را نیز رها کرد. وی مدتی به‌ روزنامه‌نگاری، بازیگری، عکاسی و کارهای مشابه پرداخت و در آخر به‌سراغ ادبیات، نقاشی و ترجمه‌ی ادبی رفت. تسلط او به زبان‌های ایتالیایی، فرانسه و انگلیسی سبب شد که نویسندگان متفاوتی را به ایرانی‌ها معرفی کند. وی آثاری را از این زبان‌ها به فارسی برگردانده و رمان عظیم مارسل پروست بی‌گمان مهم‌ترین ترجمه‌ی اوست.
هنر نقاشی و برپایی چند دوره نمایشگاه در ایران و جهان با مضمون صورتک‌های متعدد انسانی از دیگر فعالیت‌های مهدی سحابی به‌شمار می‌رود.