پیشگیری اورژانس از بارداری/ دکتر محمد عباسی- فاطمه نوروزی- سهیلا بشارتی
بدست پزشكان گيل • 21 جولای 2010 • دسته: پزشك خانواده٬ سلامت جنسیروش اضطراری (اورژانس) پیشگیری از بارداری روشی است که پس از تماس جنسی بدون استفاده از روش‌های مطمئن پیشگیری از بارداری یا هر موردی که احتمال بارداری ناخواسته پس از تماس جنسی را داشته باشد استفاده می‌شود. این روش را نباید به‌عنوان یک روش دایمی پیشگیری از بارداری استفاده کرد.
اثربخشی روش
اثربخشی این روش با قرص‌های لوونورژسترول حدود ۹۹% و با استفاده از قرص‌های ترکیبی حدود ۹۷% است. البته اثربخشی این روش با فاصله‌ی زمانی تماس جنسی تا آغاز استفاده از روش ارتباط قابل توجهی دارد. هر چقدر این فاصله کوتاه‌تر باشد، اثربخشی آن بیشتر خواهد بود.
زمان شروع و چگونگی استفاده از روش
بلافاصله یا حداکثرتا ۱۲ ساعت پس از نزدیکی مشکوک به حاملگی ناخواسته دو عدد قرص از یک بسته‌ی دو تایی لوونورژسترول را یک‌جا بخورید. به‌خاطر داشته باشید که هر چه زودتر خوردن قرص‌ها را شروع کنید، امکان موفقیت این روش بیشتر است. چنان‌چه قرص لوونورژسترول در دسترس نباشد می‌توانید از قرص اچ دی (HD) یا ال دی (LD) طبق دستور زیر استفاده کنید:
۱٫ ۴ عدد قرص ال دی (LD) را با هم در اولین فرصت خورده و ۱۲ ساعت بعد ۴ عدد قرص ال دی (LD) دیگر را نیز با هم بخورید.
۲٫ ۴ عدد از قرص‌های سفیدرنگ تری‌فازیک را با هم در اولین فرصت میل کنید و ۱۲ ساعت بعد ۴ عدد قرص سفید دیگر را نیز با هم بخورید.
نکات مهم
۱٫ شایع‌ترین عارضه‌ی این روش تهوع و استفراغ است که در قرص‌های لوونورژسترول بسیار کمتر از سایر قرص‌ها (ال دی و تری‌فازیک) است. برای پیشگیری از آن، بهتر است قرص‌ها با شکم خالی خورده نشود.
۲٫ در صورت استفراغ تا ۲ ساعت پس از مصرف قرص‌ها، خوردن مجدد قرص‌ها ضروری است.
۳٫ در بعضی موارد ممکن است موجب سردرد وسرگیجه شود که معمولاً در عرض ۲۴ ساعت از بین می‌رود.
۴٫ در این روش ممکن است قاعدگی بعدی چند روز زودتر یا دیرتر از موعد مقرر اتفاق بیافتد. در صورت تاخیر بیشتر از ۷ روز از زمان مورد انتظار در قاعدگی بعدی یا بروز هر مشکل دیگر، به پزشک یا مرکز بهداشتی- درمانی مراجعه کنید.
۵٫ این روش نباید جایگزین یکی از روش‌های پیشگیری از بارداری شود و فقط در مواقع اضطراری و حداکثر یک بار در هر سیکل قاعدگی قابل استفاده است.
۶٫ زوجینی که مکرراً ناگزیر از استفاده از این روش می‌شوند، بهتر است پس از مشاوره‌ی مجدد تنظیم خانواده، روش پیشگیری مطمئن دیگری را انتخاب کنند.
منابع:
الف. دستورالعمل روش‌های پیشگیری از بارداری در جمهوری اسلامی ایران
ب. کتاب‌های مرجع زنان و زایمان و تنظیم خانواده:
۱٫ ویلیامز، ۲۰۰۱
۲٫ نواک، ۱۹۹۶
۳٫ کیستنر، ۲۰۰۱
۴٫ Family Planning and Reprvoductive Health Care
معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان:
دکتر محمد عباسی
رییس گروه بهداشت خانواده
فاطمه نوروزی
کارشناس مسوول امور جمعیتی و تنظیم خانواده
سهیلا بشارتی
کارشناس تنظیم خانواده
پزشكان گيل
فرستادن نامه به این نویسنده | همه‌ی نوشته‌های پزشكان گيل
با عرض سلام من حلقه ی پیشگری از بارداری گذاشته ام آیا روی حاملگی بعدی ام تاثیر می گذارد یا نه والان حدود چهار سال است ومی خواهم بچه ی بعدی ام پسر شود راهنمایی ام کنید
پاسخ دکتر شیرین(معصومه) اصغرنیا به مهلا: خیر تاثیر ندارد داشتن فرزند از جنس خاص نیاز به رژیم غذائی و جنسی داشته ولی ۱۰۰% نمی باشد لقاح آزمایشگاهی میتواند کمک بزرگی باشد(انتقال جنین پسر).
سلام
من با همسرم رابطه که داشتم منی خارج نشده فقط خیلی کم(پیشاب) مرطوب بود بلافاصله یک لوونورژسترول بعد ۱۲ ساعت یکی دیگه خوردم/صبحم پیش دکتر رفتم برام دوتا امپول استروزن و پروزسترون زد
روز ۱۷ سیکل بودم ۵ روز گذشته ولی هنوز پرید نشدم
راههای غیر هورمونی جلوگیری از بارداری علاوه بر کاندوم رو لطفا بهم معرفی کنید.ممنون
پاسخ به پرنیان: از روش های دائمی بستن لوله های رحمی در زنان و وازکتومی در مردان است. روش های موقت غیر هورمونی شامل استفاده از روش های منقطع مثل مقاربت منقطع و استفاده از دوره مطمئن (روش ریتم) و روش استفاده از وسیله ی داخل رحمی یا آ یو دی است.