پزشکان گیل

گزارش: ملیسا بلاک

ترجمه: دکتر بابک عزیز افشاری

 آلاسکا بزرگ‌ترین ایالت آمریکا و به‌واسطه معادن غنی و نیز نفت، یکی از ثروتمندترین ایالات این کشور است. طبابت در مناطق روستایی آلاسکا دردسرهای خاص خود را دارد. شرایط جوی ناپایدار، نبود جاده و موقعیت جغرافیایی پیچیده باعث شده بیماران در بسیاری از مناطق روستایی این ایالت به خدمات سلامت دسترسی کافی نداشته باشند. تنها امید ساکنین این مناطق، درمانگاه‌ها و پزشکان عمومی فداکاری است که به آنان سرکشی می‌کنند. ملیسا بلاک (Melissa Block)، ژورنالیست آمریکایی و برنامه‌ساز رادیو ملی، به یکی از این مناطق سفر کرد و با دکتر آدام مک‌ماهان ۳۴ ساله همراه شده تا گزارشی از فعالیت‌های وی تهیه کند. مک‌ماهان نگران است که با لغو اوباماکر، چه سرنوشتی در انتظار او و بیمارانش خواهد بود. با توجه به وجود مشکلات مشابه در بسیاری از مناطق روستایی ایران، این گزارش می‌تواند علاوه بر پزشکان خانواده روستایی در ایران، به‌عنوان معیاری برای مقایسه، برای خواننده‌های عادی هم جالب باشد.

من این پزشک عمومی جوان، دکتر آدام مک‌ماهان را در جریان ویزیت هفتگی‌اش در درمانگاه روستای کلوکوان همراهی کردم. این روستای کوچک در حاشیه رودخانه چیلکات در جنوب شرقی آلاسکا قرار دارد و توسط کوه‌های پوشیده از برف احاطه شده است. بیشتر سکنه حدود ۱۰۰ نفری این‌جا بومی آلاسکا و از قبیله تلینگیت هستند. چندصد نفری هم در نواحی اطراف کلوکوان ساکن هستند. دکتر مک‌ماهان به‌همراه پرسنل درمانگاه دو بار در هفته (سه‌شنبه و پنج‌شنبه) خود را از شهر هینز که در ۳۵ کیلومتری کلوکوان قرار دارد، به این روستا می‌رسانند.

در مسیر، مک‌ماهان به ابرهایی از گردوغبار اشاره می‌کند که در اثر پاشیده شدن ماسه‌های اطراف رودخانه به هوا ایجاد شده است: امروز با این گردوغبار احتمالاً مریض ریه خواهیم داشت.

مک‌ماهان حدود ۳ سال است که در کلوکوان طبابت می‌کند و تقریباً همه اهالی را به‌خوبی می‌شناسد. این را می‌توان از برخوردهای او با اهالی فهمید. او در ‌حالی ‌که کلسترول و قند خون لانی هاچ را مرور می‌کند، به‌یاد می‌آورد که او یک سگ جدید دارد: سگت چی بود؟ (یک لابرادور زرد.)

او به هانری چاتونی ماهیگیر می‌گوید: هی، تونستی یه کارگر کشتی پیدا کنی؟

اِوِرِت سیمونز سیب‌زمینی‌های خوبی پرورش می‌دهد و به‌دلیل دیابت، رژیم کم‌نشاسته دارد: چند تا سیب‌زمینی قایمکی خوردی؟

درمانگاه کلوکوان دو روز در هفته باز است. این درمانگاه دارای دو اتاق معاینه، یک سوییت دندان و یک آزمایشگاه کوچک است. درمانگاه کلوکوان بخشی از کنسرسیوم سلامت جنوب‌شرقی آلاسکا (SEARHC) است. مک‌ماهان کار به‌عنوان پزشک خانواده را در این جوّ صمیمی و دوستانه و با طیف متنوع بیمارانی که ویزیت می‌کند، عاشقانه دوست دارد.

او می‌گوید: اِوِرِت رو می‌شناسم. یه سیب‌زمینی‌کار فوق‌العاده‌ست. می‌دونم که هانری پر از ماجراهای متهورانه‌ست و در خلیج بریستول بیشتر از سن من ماهیگیری کرده. باید مریض‌هاتو به‌عنوان یه انسان بشناسی.

مک‌ماهان انگیزه خود را برای این‌که یک پزشک شود به مجموعه‌ای از عکس‌های سیاه و سفید مربوط می‌داند که وقتی یک نوجوان بود در یک مجله دید. پدربزرگش پزشک اطفال بود و یک شماره از مجله لایف در قفسه‌اش داشت که مربوط به سال ۱۹۴۸ بود. مجموعه عکس یوجین اسمیت، با عنوان «پزشک روستایی»، یک پزشک عمومی فداکار را در حال ویزیت، پانسمان و بخیه زدن زخم بیماران در مناطق روستایی کلرادو نشان می‌دهد. [این مجموعه عکس در شماره پیشین «پزشکان گیل» (ش۶-۱۶۵، تیر و مرداد ۱۳۹۶) منتشر شده است.]

مک‌ماهان می‌گوید: اون تصاویر واقعاً مسحورکننده بود. اخیراً به اون‌ها نگاه می‌کردم و دیدم فرق چندانی با کارهایی که ما این‌جا در آلاسکا انجام می‌دیم نداره. ما با امکانات محدود حداکثر تلاش‌مون رو می‌کنیم. این‌جا خبری از ویزیت متخصص قلب یا سی‌تی ‌اسکن نیست.

بیشتر بیماران افراد مسن هستند. یک بومی از قبیله تلینگیت به نام اِوِلین هاچ، بعد از سکته مغزی در خانه‌اش مانده و نمی‌تواند از تخت‌خواب تکان بخورد. مک‌ماهان گوشی پزشکی خود را به گردن می‌آویزد و مسیر خانه اِوِلین را پیش می‌گیرد.

وقتی وارد خانه اِوِلین می‌شویم، او پیش از هر کار یک میان‌وعده به ما تعارف می‌کند: جلبک قرمز خشک شده. او می‌گوید: شما به خونه یه بومی اومدین و ما بومی‌ها اینو دوست داریم!

مک‌ماهان کمی جلبک قرمز خشک شده به من تعارف می‌کند و از اِوِلین درباره نوه‌هایش می‌پرسد. عکس نوه‌های او همه‌جا روی دیوار دیده می‌شود. سپس مسایل پزشکی مطرح می‌شود. مک‌ماهان از درد می‌پرسد و چیزهایی که اِوِلین لازم دارد. در حال خروج اضافه می‌کند: هفته بعد می‌بینمت. باشه؟

هدف از ویزیت‌های منظم پزشک عمومی این است که کار بیماران به اتاق اورژانس نکشد؛ اما در چنین منطقه دوردستی، در مواقع اورژانس چه اتفاقی می‌افتد؟ یک گروه داوطلب از هینز در عرض حدود نیم ساعت خود را با آمبولانس به کلوکوان می‌رسانند. البته هینز بیمارستان ندارد و بیماران بدحال یا آسیب‌دیدگی‌های شدید توسط هلیکوپتر امداد به جونوا منتقل می‌شوند.

مک‌ماهان می‌گوید: حس ارتعاش پره‌ها، در ‌حالی ‌که قلبت به‌سرعت می‌زنه و یه مریض واقعاً بدحال داری و صدای هلیکوپتر رو می‌شنوی، آرامش خاصی داره.

وقتی بیماری به جونوا منتقل می‌شود، آن‌جا هم ممکن است نیاز به اعزام به یک بیمارستان بزرگ‌تر، صدها کیلومتر آن‌سوتر، در آنکوراژ یا سیاتل، توسط آمبولانس هوایی پیدا کند.

مک‌ماهان می‌گوید: مدیریت منابع و اعزام بیماران، مثل یه مکعب روبیک، شاید بزرگ‌ترین چالش ما باشه.

شاید همین پیچیدگی تدارکات باعث شده ایالت آلاسکا یکی از بالاترین هزینه‌های سلامت را در آمریکا داشته باشد. به‌نظر مک‌ماهان، این هزینه برای افرادی که بیمه سلامت ندارند، می‌تواند فاجعه‌بار باشد.

اما او اضافه می‌کند چون آلاسکا برنامه بیمه مدیکد خود را بر اساس قانون مراقبت مقرون ‌به‌صرفه (ACA، اوباماکر) از ماه سپتامبر ۲۰۱۵ گسترش داده است، او هم‌اکنون می‌تواند بیمارانی را ویزیت کند که سال‌ها دسترسی به خدمات اولیه نداشته‌اند. گسترش خدمات مدیکد باعث شده بیش از ۳۲ هزار آلاسکایی تحت پوشش قرار بگیرند.

مک‌ماهان نگران است که لغو ACA توسط کنگره و جایگزینی آن با قانون جدید (ترامپ‌کر) منجر به رها شدن این بیماران به‌حال خود شود. به‌نظر او آنان قادر به پرداخت این هزینه‌ها نیستند: جالبه که تصمیم سیاستمداران، هزاران کیلومتر آن‌سوتر، چقدر می‌تونه در زندگی روزمره من و حتی مراقبت‌های اولیه از افراد موثر باشه.

اما در‌ حال ‌حاضر، او کارهای مهم‌تری دارد و باید بقیه بیماران را ویزیت کند و داستان‌های بیشتری بشنود.

ترجمه از:

In Rural Alaska, A Young Doctor Walks To His Patient’s Bedside

May 13, 2017