پزشکان گیل

دکتر رقیه حج‌فروش

در سال ۲۰۱۰ دستورالعمل انجمن قلب امریکا (AHA) برای احیای قلبی-ریوی (Cardiopulmonary Resuscitation: CPR) و مراقبت اورژانس قلبی-عروقی (Emergency Cardiovascular Care: ECC) تغییری مهم در اقدامات پایه برای حفظ حیات (Basic Life Support: BLS) ایجاد کرد. این تغییر شامل اولویت دادن به ماساژ قفسه سینه، کاهش اهمیت تنفس دهان به دهان و در مجموع تبدیل فرم A-B-C (تقدم رسیدگی به: راه‌های هوایی، تنفس، ماساژ قفسه سینه) به C-A-B در بزرگسالان،‌ خردسالان و کودکان (به‌جز نوزادان تازه متولد شده) بود.

علت این تغییر، مرگ‌های بسیاری بود که در اثر ایست قلبی در بزرگسالان رخ می‌داد. در عوض، بیشترین بازگشت به زندگی در افرادی گزارش می‌شد که کسی شاهد ایست قلبی‌‌شان بود و ریتم قلبی فیبریلاسیون بطنی (VF) یا تاکی‌کاردی بطنی (VT) بدون نبض داشتند که با ماساژ قلبی به ریتم نرمال برگشته بود. مبنای نجات این بیماران آغاز سریع اقدامات پایه حفظ سلامتی، ماساژ قفسه سینه و دفیبریلاسیون اولیه بود. با تغییر توالی اقدامات به C-A-B، ماساژ قفسه سینه زودتر آغاز می‌شد و تاخیر در تهویه به حداقل می‌رسید. از سویی، در مواردی که هنوز تیم کمک نرسیده بود، شروع عملیات نجات‌ از باز کردن دهان و تنفس دهان به دهان، این عملیات را برای اطرافیان سخت‌تر می‌کرد؛ در حالی که با اولویت دادن به ماساژ قفسه سینه، احتمال این‌که اطرافیان برای کمک به قربانی تشویق شوند، بیشتر می‌شد.

این دستورالعمل در طول هفت سال گذشته دچار تغییراتی شده که آخرین تغییرات آن را که مربوط به سال ۲۰۱۷ است، با هم مرور می‌کنیم.

انجام CPR با کمک پرسنل اورژانس از پشت تلفن: پیشنهاد می‌شود در موارد ایست قلبی خارج از بیمارستان که نیاز به دستورات و توضیحات تلفنی از سوی پرسنل اورژانس [در ایران: ۱۱۵] برای CPR وجود دارد، فرد راهنمایی‌کننده تنها ماساژ قفسه سینه را توصیه کند.

انجام CPR توسط فرد حاضر در محل (فرد آموزش‌ندیده): برای بزرگسالانی که در خارج بیمارستان دچار ایست قلبی شده باشند، افراد حاضر در محل چه با کمک و راهنمایی پرسنل اورژانس از پشت تلفن یا بدون کمک آن‌ها، فقط ماساژ قلبی انجام دهند.

انجام CPR توسط حاضرین در محل (فرد آموزش‌دیده): برای فرد آموزش‌دیده حاضر در محل که می‌خواهد اقدامات حفظ حیات را برای بیماری که در خارج بیمارستان دچار ایست قلبی شده یک‌نفره انجام دهد، پیشنهاد می‌شود تنها ماساژ قلبی انجام دهد؛ اما اگر این فرد بخواهد همراه با آن، تهویه (تنفس) انجام دهد، نیز پذیرفتنی است.

انجام CPR توسط تیم پزشکی اورژانس (Emergency Medical Services: EMS) با تمرکز بر ماساژ قلبی نسبت به تهویه:

۱. اگر ارایه‌کنندگان CPR در تیم پزشکی اورژانس، پیش از قرار دادن راه‌های هوایی پیشرفته (راه هوایی سوپراگلوت یا لوله تراشه)، ۳۰ ماساژ قفسه سینه و دو تنفس اجرا کنند، پذیرفتنی است.

۲. اگر ارایه‌کنندگان خدمات پزشکی اورژانس، پیش از فراهم کردن راه هوایی پیشرفته، میزان ۱۰ تنفس در دقیقه (یک نفس هر ۶ ثانیه) را به‌صورت تهویه غیرهمزمان در طول ماساژ قفسه سینه برای بیمار اجرا کنند، ممکن است پذیرفتنی باشد.

این پیشنهادهای به‌روزرسانی‌شده مانعی برای انجام توصیه‌های دستورالعمل ۲۰۱۵ که جایگزین قابل‌قبولی برای خدمات پزشکی اورژانس است، ایجاد نمی‌کند. اگر سیستم ارایه خدمات اورژانس بسته‌های خدماتی و مراقبتی دارد که منجر به قطع ماساژ قفسه سینه به‌مدت کوتاه (مثلاً برای تنفس تاخیر داشته) در بیماران با ایست قلبی قابل شوک دادن در خارج بیمارستان با حضور فرد دیگر شود،‌ پذیرفتنی است.

دستگاه دفیبریلاتور خارجی خودکار

برای بیمار دچار ایست قلبی با راه هوایی پیشرفته
در طول CPR، هر زمانی که راه هوایی پیشرفته برای بیمار تعبیه شد، پذیرفتنی است که ماساژ قفسه سینه به‌همراه تهویه فشار مثبت (بدون قطع کردن ماساژ قفسه سینه) ادامه یابد.

eccguidelines.heart.org/wp-content/uploads/2015/10/2015-AHA-Guidelines-Highlights-English.pdf
circ.ahajournals.org/content/137/1/e7

دکتر رقیه حج‌فروش
پزشک عمومی

Email:dr.hajf@gmail.com