پزشکان گیل

رینیت آلرژیک (Allergic Rhinitis) با توجه به شیوع زیاد آن و تاثیرش در کیفیت زندگی افراد و با توجه به محدودیتی که در حضور فرد در اجتماع ایجاد می‌کند و منجر به تاثیرات اقتصادی بد می‌شود، یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مزمن تنفسی است. این بیماری در بسیاری موارد می‌تواند همراه با آسم باشد و در واقع همراهی این دو در بسیاری موارد وجود دارد، همان‌طور که گاه رینیت آلرژیک با التهاب ملتحمه (کونژنکتیویت) نیز همراه است.
ابتلا به رینیت آلرژیک می‌تواند به‌صورت مداوم یا متناوب بروز ‌کند و از نظر شدت ابتلا نیز به انواع خفیف، متوسط و شدید تقسیم می‌شود که درمان آن براساس شدت و نوع متناوب یا مداوم آن متفاوت است.
درمان رینیت آلرژیک ترکیبی است از درمان دارویی و درمان ایمنی و آموزش‌های فردی. با توجه به همراهی گه‌گاه رینیت آلرژیک با آسم، بیماران مبتلا به رینیت آلرژیک باید از نظر آسم هم مورد معاینه‌ی فیزیکی و شرح‌حال دقیق قرار گیرند و حتی گاه بررسی با اسپیرومتری با و بدون برونکودیلاتور نیز ضروری است.

تشخیص‌ افتراقی
اگر ۲ یا بیشتر از ۲ مورد زیر بیش از یک ساعت در اغلب روزها در فرد مبتلا وجود داشته باشند، احتمال رینیت آلرژیک بیشتر مطرح می‌شود:
۱٫    رینوره‌ی آبکی
۲٫    عطسه‌های ناگهانی و گاه ممتد
۳٫    گرفتگی بینی
۴٫    خارش بینی
۵٫    همراهی با کونژنکتویت.
علایمی که کمتر در رینیت آلرژیک دیده می‌شوند عبارت‌اند از:
۱٫    علایم یک‌طرفه‌ی بینی
۲٫    گرفتگی بینی بدون همراهی سایر علایم
۳٫    ترشحات مخاطی- چرکی (موکوپورولانت) بینی
۴٫    ترشحات پشت حلقی با موکوس غلیظ با یا بدون ترشحات بینی
۵٫    درد در بینی یا سر
۶٫    خون‌دماغ (اپیستاکسی)
۷٫    از بین رفتن بویایی (آنوسمیا).
آلگوریتم تشخیصی در تابلوی ۱ آورده شده است.

تابلوی ۱٫ آلگوریتم تشخیصی رینیت آلرژیک

تقسیم‌بندی
نوع متناوب (اینترمتینت) به مواردی از رینیت آلرژیک گفته می‌شود که کمتر از ۴ روز در هفته در بیمار ایجاد شود و چنان‌چه بیش از ۴ روز در هفته بیمار را درگیر کند، نوع مداوم یا پیوسته است. این بیماری از نظر شدت نیز به انواع خفیف و متوسط تا شدید تقسیم می‌شود.
نوع خفیف در مواردی است که:
۱٫    در بیمار مشکل خواب ایجاد نکند.
۲٫    تاثیری روی فعالیت‌های روزانه مثل ورزش و شغل بیمار نداشته باشد.
۳٫    علایم دردسرساز که باعث ناراحتی شدید بیمار شود وجود نداشته باشد.
نوع متوسط تا شدید در مواردی است که:
۱٫    اختلال خواب ایجاد شود.
۲٫    اشکال در کارهای روزانه و ورزش داشته باشد.
۳٫    در حضور بیمار در مدرسه یا کار تولید اشکال کند.
۴٫    علایم مزاحم و دردسرساز در تمام روز باشد.

هدف درمانی در رینیت آلرژیک
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا، هدف از درمان دارویی در رینیت آلرژیک این است که مشکل خواب بیمار حل شود و کارهای روزمره مثل حضور در محل کار یا ورزش به‌راحتی صورت گیرد. البته داروها نیز باید حداقل عوارض جانبی را داشته باشد. بر این اساس، درمان دارویی رینیت آلرژیک مطابق با پروتکل تابلوی ۲ توصیه می‌شود.

تابلوی ۲٫ آلگوریتم درمانی رینیت آلرژیک

Ref:
۱٫ Based on the 2007 ARIA workshop report and the IPAG Handbook
۲٫ www.whiar.org
۳٫ www.globalfamilydoctor.com

دکتر نیلوفر نیک‌پوری
متخصص بیمارهای داخلی
نشانی: همدان، خیابان بوعلی، تلفن: ۲۵۲۶۰۴۳-۰۸۱۱