کهیر/ ترجمه: مریم غلامی
بدست پزشكان گيل • 19 آوریل 2011 • دسته: پزشك خانواده٬ پوست٬ غذا و سلامتکهیر عارضهی پوستی است که با برجستگیهای قرمز تیره و خارشدار مشخص میشود و در هر جایی از پوست بدن ظاهر میگردد. اندازهی ضایعات کهیری متفاوت است و ممکن است از اندازهی سرسوزنی تا چندین اینچ قطر داشته باشد.
کهیر معمولاً بهعلت واکنش¬های آلرژیک ایجاد میشود ولی دلایل غیرآلرژیک زیادی هم برای بروز آن وجود دارد. برای مثال عامل آغازگر بیشتر موارد کهیری که کمتر از ۶ هفته طول می¬کشد (کهیر حاد) آلرژی است اما علت کهیر مزمن (کهیری که بیشتر از ۶ هفته طول ¬بکشد) بهندرت آلرژی است. اکثر بیماران مبتلا به کهیر مزمن دلایل شناختهشده¬ای ندارند، ولی ممکن است علت کهیر در ۳۰ تا۴۰ درصد از این بیماران یک فرآیند خودایمنی باشد. عفونت حاد ویروسی (اگزانتم ویروسی) دلیل شایع دیگری از کهیر حاد است. دلایل کمتر شایع کهیر شامل تماس، فشار، دمای بیش از حد، ورزش و نور آفتاب است.
عامل محرک کهیر چه آلرژی باشد یا غیرآلرژی، باعث آزادسازی مجموعهای از واسطه¬های التهابی از جمله هیستامین از سلولهای ماست سل (Mast cell) پوست می¬شود که باعث تراوش مایع از عروق سطحی خونی شده، تورم و ضایعات کهیری را در پوست ظاهر میکند.
کهیر می¬تواند عارضه و نشانهی عفونتهای انگلی فاسیولا و آسکاریس باشد.
همچنین بثوراتی که از تماس با پیچک سمی، بلوط و سماق سمی بهوجود می¬آید، معمولاً با کهیر اشتباه می¬شود. این گیاهان درماتیت تماسی ایجاد می¬کنند.
کهیر دارویی
داروهایی که کهیر ایجاد میکنند شامل دکسترو آمفتامین، آسپیرین، پنی¬سیلین، کلوتریمازول، سولفونامیدها و داروهای ضدتشنج هستند. بهویژه اثبات شده است داروی گلیمپیرید با نام تجاری آماریل که از داروهای ضد دیابت دستهی سولفونیل اوره است، واکنش¬های آلرژی با تظاهرات کهیری ایجاد میکند. کهیر ناشی از دارو میتواند حتی به نارسایی شدید قلبی- تنفسی منجر ¬شود.
کهیرهای فیزیکی
کهیرهای فیزیکی اغلب به موارد زیرطبقه¬بندی می¬شوند:
آکوآژنیک: واکنش نسبت به آب (بسیار کمیاب)
کلینرژیک: واکنش به دمای بدن در زمان ورزش یا پس از یک دوش داغ
سرما (کهیر مزمن سرد): واکنش به سرما، تماس با یخ، آب یا هوای سرد. این نوع کهیر با تغییر ناگهانی دما بدتر میشود.
فشار طولکشیده: واکنش به ایستادن طولانیمدت یا در محل تماس با نوارهای الاستیک، خط لباس زیر خانمها، کمربند و…
درماتوگرافیک: واکنش به خراش پوست (خیلی متداول)؛ کهیرهایی است که با ضربهی پوستی و خراش ایجاد می¬شود و غالباً بهشکل خطی است.
گرما: واکنش به غذا یا چیزهای گرم (کمیاب)
نور آفتاب: نوعی از کهیر است که در پاسخ به تماس با طول موجهای ویژهی نور خورشید بروز میکند (کمیاب، ولی در افرادی که پوست بور دارند رایج¬تر است).
ارتعاش: واکنش به ارتعاش (کمیاب)
آدرنرژیک: با ترشح اپینفرین بروز میکند.
آنژیوادم
آنژیوادم شبیه کهیر است (چه بهعلت آلرژی یا غیرآلرژی) اما تراوش مایع از عروق خونی عمیق¬تر رخ میدهد و تورم در لایهی پایین¬تر پوست و زیرپوست بروز میکند. این تورم می¬تواند اطراف دهان، گلو، شکم یا در جاهای دیگر رخ دهد. گاهی اوقات کهیر و آنژیوادم در واکنش به مادهی آلرژن توامان رخ می¬دهند. موارد شدید آن نگرانکننده است چون آنژیوادم گلو میتواند کشنده باشد.
مواردی از کهیر که دردناک است، بیش از ۲۴ ساعت طول میکشد و با درمان لک پوستی ایجاد می¬کند احتمالاً ناشی از وضعیت جدی¬تری است که واسکولیت کهیری نامیده می¬شود.
اقدامات درمانی
کهیر مزمن سخت درمان میشود. هیچ درمان تضمینشده¬ یا هیچ شیوه¬ی خاصی برای کنترل حملات نیست. برخی زیرگروهها نسبت به درمان مقاوم هستند و داروها فوراً اثرشان را از دست می¬دهند و برای کنترل حملات نیازمند داروهای جدید می¬شوند.
مشخص کردن داروهای مناسب سخت است زیرا برخی داروها مثل لوراتادین برای رسیدن به سطح موثر، یک یا دو روز زمان نیاز دارند. از طرفی بروز کهیر متناوب است و معمولاً درگیری بدون هیچ درمانی برطرف می¬شود. اغلب برنامههای درمانی کهیر مستلزم آگاهی از عوامل محرک و برانگیزاننده است، ولی شناسایی محرکها سخت است چون فرمهای متفاوت کهیر وجود دارد و بیماران معمولاً بیش¬ از یک نوع کهیر را نشان می¬دهند. همچنین اغلب عامل کهیر ناشناخته میماند و احتمال دارد هیچ محرکی مشخص نباشد. در صورتی که محرکها مشخص شوند، با محدود کردن تماس شخص با آن¬ها، میتوان بیماری را کنترل کرد.
آنتیهیستامین
شایعترین داروهای مصرفی در درمان کهیر آنتیهیستامین¬ها از قبیل دیفن هیدرامین، هیدروکسیزین، ستیریزین و دیگر مهارکنندههای گیرندهی H1 است که برای پیشگیری، کم کردن یا متوقف کردن حملات استفاده می¬شوند. مهارکنندههای گیرندهی H2 از قبیل سایمتیدین و رانیتیدین به کنترل نشانه¬ها، چه از لحاظ پیشگیری یا کم کردن نشانهها در طول حمله، کمک می¬کنند. درمان با ترکیبی از آنتیهیستامینهای موثر بر گیرنده H1 و H2 موثرتر از تکدرمانی است اما استفاده از رانیتیدین (یا دیگر آنتیهیستامین¬های موثر بر گیرندهی H2) برای کهیر جزو درمانهای معمول نیست و این داروها اساساً برای درمان بیماریهای زخم گوارشی یا برگشت اسید معده به مری (رفلاکس) استفاده میشوند.
سایر داروها و روشهای درمانی
اغلب ضد افسردگی¬های سه حلقه¬ای مثل داکسپین به قدرت آنتیهیستامین موثر بر گیرندههای H2 و H1 هستند و احتمال دارد در درمان نقش داشته باشند، ولی عوارض جانبی، استفاده از آنها را محدود می¬کند. در موارد شدید گاهی کورتیکواستروئید خوراکی از قبیل پردنیزون تجویز می¬شود. با اینهمه، این درمان بهعلت تاثیرات جانبی شایع و شدید کورتیکواستروئید بحث¬انگیز است و بهعنوان گزینهی درمانی طولانیمدت توصیه نمیشود.
درمان¬هایی از قبیل کنترل استرس گاه می¬تواند شدت و تعداد ضایعات را کم کند. بهعلاوه، شیوه¬هایی همانند کنترل درد با روشهای روانشناسی، می¬تواند توجه بیمار را از ناراحتی و خارش در طول حمله منحرف کند.
رژیم غذایی
در یک پژوهش، به کودکان مبتلا به آنژیوادم و کهیر مکرر یا متناوب، ۷ نوع مادهی افزودنی غذایی داده شد. واکنش¬ نسبت به مواد افزودنی شایع بود. پژوهشگران نتیجه گرفتند که عدم تحمل نسبت به مواد افزودنی به غذا در بچههای مبتلا به آنژیوادم و کهیر مکرر یا متناوب، شایع است و بهویژه آسپارتام ممکن است در بروز آنژیوادم و کهیر در کودکی تاثیر مستقیم داشته باشد.
برگرفته و خلاصه شده از:
http://en.wikipedia.org/wiki/Urticaria
مریم غلامی
دانشجوی مترجمی زبان انگلیسی
Email: maryam.gholami1567@yahoo.com
پزشكان گيل
فرستادن نامه به این نویسنده | همهی نوشتههای پزشكان گيل