پزشکان گیل

گفت‌وگو: دکتر رقیه حج‌فروش

همان‌طور که در شماره‌ی پیش قول داده بودیم، برای تهیه‌ی گزارشی از چگونگی ارایه‌ی خدمات تشخیصی و درمانی به بیماران مبتلا به ایدز در استان، گفت‌وگویی با دکتر حسن طوسی، مسوول «مرکز مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری» رشت، انجام داده‌ایم‌ تا از چگونگی ارجاع بیماران به این مرکز و خدمات این مرکز برای این بیماران با خبر شویم. همچنین برای روشن شدن برخی نکات مبهم عملی در این‌باره، گفت‌وگوهای تکمیلی کوتاهی با دکتر مرتضی رهبر و دکتر ارسلان داداشی، معاونان درمان و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان، داشته‌ایم که با سپاس از هر سه همکار عزیز تقدیم‌تان می‌کنیم. فقط پیش از خواندن گفت‌وگو به‌یاد داشته باشیم که شعار امسال سازمان جهانی بهداشت برای روز جهانی ایدز این است: «با انجام مشاوره و آزمایش HIV، بیشتر بدانیم؛ بهتر زندگی کنیم.»

من برای گفت‌وگو درباره‌ی «کلینیک مثلثی» آمدم اما با نام دیگری روبه‌رو شدم: «مرکز مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری». لطفاً اول در‌باره‌ی این نام برای ما توضیح بفرمایید.

عکس: مهراب جوزی

مرکز مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری نام جدیدی است برای کلینیک مثلثی. فلسفه‌ی نامگذاری کلینیک مثلثی اشاره داشت بر سه راس مثلث ایدز، هپاتیت و اعتیاد. فردی که با یکی از این سه بیماری ارتباط دارد، به‌طریقی با دو مورد دیگر هم مرتبط است. مثلاً فردی که سابقه‌ی اعتیاد و تزریق دارد، ممکن است مبتلا به ایدز یا هپاتیت شود و مبتلایان به ایدز یا هپاتیت، ممکن است مصرف کننده‌ی تزریقی مواد باشند یا سابقه‌ی خالکوبی داشته باشند. از آن‌جا که همه‌ی این‌ها نشانه‌ی یک رفتار غیربهداشتی و پرخطر است و در این مراکز، مشاوره‌ی رفتارهای پرخطر ارایه می‌شود، نام کلینیک مثلثی هم تبدیل شد به کلینیک مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری. بیماری‌های رفتاری بنا بر تعریف،‌ ناشی از یک رفتار غیربهداشتی یا پرخطر به دو صورت تزریق یا ارتباط جنسی غیرایمن و محافظت نشده است. البته باید یادآوری کرد که خدمات ما در حال حاضر هم مثلثی است با سه هدف داوطلبانه، محرمانه و رایگان بودن.
مرکز شما چه خدماتی ارایه می‌دهد؟
خدمات ما VCT (یا Volunteer counseling and test) یعنی «مشاوره و آزمایش داوطلبانه» است. در این مرکز اقدامات تشخیصی برای بیماریابی و درمان ایدز و نیز ارایه‌ی خدمات مشاوره‌ای به بیماران پرخطر داوطلب و مبتلایان به ایدز ارایه می‌شود. اگر مردم هر سوالی درباره‌ی ایدز داشته باشند، چه تلفنی، چه حضوری، من و همکار روانشناسم پاسخگو هستیم. چندین نوع مشاوره‌ی تخصصی هم در این مرکز ارایه می‌شود؛ اولین اقدام مشاوره‌ی قبل و بعد از آزمایش داوطلبانه‌ی مراجعین است که در مرکز انجام می‌شود؛ به‌ویژه در مواردی که تست فرد مثبت شود اطلاع‌رسانی به او نیاز به مشاوره‌ی خاص دارد.
 نتیجه‌ی تست را به خود بیمار اطلاع می‌دهید؟
اطلاعات بیماران کاملاً محافظت شده و محرمانه است و در صورت عدم رضایت بیمار، نتایج تست حتی به اطلاع خانواده‌ی وی هم نخواهد رسید. البته در این رابطه مشکلاتی هم هست؛ مثلاً یک نمونه، فرد مبتلایی که بعد از ازدواج همسرش را مبتلا کرده بود، مصر بود که همسر از نتیجه‌ی تست و بیمار شدنش مطلع نشود. این‌جا قانوناً نمی‌توان بیماری خود فرد را به همسرش اطلاع داد اما خود آن خانم مبتلا لازم است نتیجه‌ی تست خودش را بداند.
سایر مشاوره‌ها؟
مشاوره‌ی تغییر رفتار که شامل دو مورد است: مشاوره‌ی تغییر رفتار مثبت در مواردی که تست HIV فرد مثبت شود که فرد بیمار باید بداند برای این‌که بیماری را به دیگران منتقل نکند، چه کارهایی باید انجام دهد؛ مشاوره‌ی تغییر رفتار منفی هم برای فردی است که هنوز مبتلا نشده تا بداند چه مواردی را باید رعایت کند که مبتلا نشود (در واقع شناساندن رفتارهای پرخطر). سایر مشاوره‌ها شامل مشاوره‌ی گروهی، مشاوره‌ی بحران‌ها در مواردی مثل خودکشی‌ها، مشاوره‌ی بعد از مرگ برای همراهان، مشاوره‌ی خانواده (بیش از ۹۰ درصد مبتلایان با خانواده‌‌های‌شان مشکل دارند و گروهی کارتن‌خواب‌ و طرد ‌شده هستند) و مشاوره‌ی حمایتی برای معرفی سازمان‌های مردم‌نهاد (NGO) به بیماران است. قبلاً یکی از این گروه‌ها به ‌نام «یاران مثبت» در این زمینه فعال بود که چون حمایت نشد، امروزه فعالیتش خیلی کم شده است. این گروه دوره‌های آموزشی رایگان برای بیماران برگزار می‌کرد و با جمع‌آوری کمک‌های مردمی برخی از هزینه‌ها‌ی بیماران مانند خرید دندان مصنوعی و… را تامین می‌کرد.
درباره‌ی معتادان چطور؟
در مورد معتادان مبتلا به ایدز هیچ اصراری به ترک (سم‌زدایی) نداریم مگر با خواست و اصرار خود بیمار، و فقط درمان نگهدارنده با متادون (MMT) انجام می‌شود. چون در این افراد به‌دلیل مصایب روحی و مشکلات اجتماعی با قطع متادون احتمال عود بالاتر است و در این صورت احتمال رفتارهای پرخطر و انتقال ایدز افزایش می‌یابد. در مرکز مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری با هدف کاهش آسیب (Harm reduction) به این افراد رایگان متادون داده می‌شود و البته در این زمینه خط قرمز، تزریق است. MMT در مرکز مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری فقط مخصوص مبتلایان به ایدز است. در واقع اگر بیمار تزریقی مراجعه کند، خدمات مشاوره‌ای، سرنگ یا کاندوم رایگان ادامه خواهد یافت اما اگر فرد، معتاد تزریقی باشد ولی مبتلا به ایدز نباشد، در صورت تمایل برای درمان به مراکز درمان با متادون از جمله مراکز گذری کاهش آسیب (DIC: Drop In Center) ارجاع خواهد ‌شد. خدمات DIC قبلاً رایگان بود اما امروزه نیمه رایگان است. البته با توجه به محدودیت در ساختمان جدید، فعلاً خدمات MMT ارایه نمی‌شود.
بیماران ارجاعی شما بیشتر از کجا هستند؟ مراکز بهداشت بیشتر ارجاع می‌کنند یا مراکز ترک اعتیاد؟ هدف من آگاه‌سازی همکاران مطب‌دار در سطح شهر است برای شناسایی بیماران پرخطر و ارجاع‌شان.
تا کنون بیشتر مراجعین از مراکز DIC و زندان‌ها ارجاع ‌شده‌اند. گاهی همکارانی که در سخنرانی‌های ما شرکت کرده‌اند، افراد پرخطر یا بیماران مبتلا به سل‌ را با احتمال HIV ارجاع می‌کنند.
چه بیمارانی را می‌توان ارجاع کرد؟
پزشکان به‌ویژه همکاران شاغل در مطب‌های درمان سوءمصرف مواد در سطح استان می‌توانند تمام بیمارانی را که سابقه‌ی تزریق یا خالکوبی و دیگر رفتارهای پرخطر از جمله تماس‌های جنسی محافظت ‌نشده دارند، برای انجام آزمایش‌های اولیه‌ی ایدز معرفی کنند.
زمانی که بیمار مشکوک به ایدز دارای عوامل خطر به شما ارجاع می‌شود، اقدامات شما در این مراکز به‌ترتیب چیست؟
ابتدا شرح‌‌حال می‌گیریم تا اگر رفتار پرخطر جنسی داشته به‌علت Window period سه ماه بعد از زمان رفتار پرخطر برای تست مراجعه کند و مشاوره‌ی لازم برای جلوگیری از ابتلا هم داده می‌شود. اما اگر رفتار پرخطر او تزریق باشد، در همین مرکز بلافاصله تست خون )‌(HIV Ab گرفته می‌شود.
رایگان؟
بله؛ مرکز سه روز در هفته خودرو در اختیار دارد و با آزمایشگاهی در سطح شهر هماهنگ شده است که این نمونه‌ها و نمونه‌های شمارش CD4 را برای آزمایش می‌فرستیم و همه‌ی این آزمایش‌ها برای مراجعین و مبتلایان رایگان است و هزینه را دانشگاه علوم پزشکی پرداخت می‌کند.
تست‌های تشخیصی هپاتیت B و C چطور؟
قبلاً تست تشخیصی برای هپاتیت انجام می‌شد اما امروزه به‌علت هزینه‌ی بالا، فقط HIV Ab انجام می‌شود و HCV Ab، HBs Ab و HBs Ag انجام نمی‌شود و به بیمار توصیه می‌شود با هزینه‌ی خودش انجام دهد.
پس ما مرجعی برای ارجاع سایر بیماری‌های آمیزشی و هپاتیت‌ها در سطح استان نداریم؟
در بیمارستان رازی بخشی به ‌نام «مرکز تحقیقات بیماری‌های گوارش» کارهای تشخیصی و درمان هپاتیت را با دریافت هزینه انجام می‌دهد که البته هزینه‌ی آزمایش‌ها و داروی آن بسیار گران است. این خدمات زمانی رایگان بود ولی فعلاً باید پرداخت هزینه انجام شود.
برگردیم به ایدز؛‌ اگر نتیجه‌ی تست منفی باشد؟
برای مریضHIV منفی، همان مشاوره‌ی تغییر رفتار منفی انجام می‌شود که شامل موارد رعایت برای جلوگیری از ابتلا در آینده است. در این موارد بر اساس سیاست کاهش آسیب وزارت بهداشت، اگر بیمار اصرار داشته باشد به تزریق ادامه دهد، اقداماتی همانند مثل ارایه‌ی سرنگ و کاندوم رایگان و مشاوره برای قطع تزریق در مرکز انجام می‌شود و در مورد معتادانی که قصد ترک دارند، برحسب تمایل خود فرد، ارجاع به مراکز DIC یا مراکز ترک اعتیاد صورت می‌گیرد.
در بیمارانHIV مثبت قدم بعدی چیست؟
اولین اقدام ما تشکیل پرونده برای بیمار است. زنجیره‌ی خدمات مرکز را برای او توضیح می‌دهیم و اضافه می‌کنیم که اگرچه بیماری درمان قطعی ندارد، اما با مصرف منظم دارو و انجام آزمایش‌های به‌موقع (تست سنجش تعداد لنفوسیت‌های CD4+ هر ۳ ماه یک ‌بار برای مصرف‌کنندگان داروی ضد رتروویروسی و هر ۶ ماه یک بار در صورت عدم مصرف دارو) می‌توان جلوی پیشرفت بیماری را گرفت. سایر آزمایش‌هایی که یک بیمار مبتلا به HIV باید انجام دهد، با هزینه‌ی خود بیمار است که معمولاً هم به‌علت هزینه‌ی بالای انجام نمی‌دهند.
اگر بیماری در زمان دارودرمانی دچار عوارض شود، نیاز به آزمایش ندارد؟
در صورت نیاز، درخواست آزمایش می‌کنیم اما با هزینه‌ی خود بیمار باید انجام شود. تاکید می‌کنم در مرکز ما آزمایش برای تشخیص HIV Ab و در مبتلایان CBC diff و سنجش لنفوسیت‌های CD4+ مثبت رایگان است و بقیه‌ی تست‌ها با هزینه‌ی بیمار انجام می‌شود. خدمات درمانی هم شامل درمان اختصاصی ایدز است که برحسب میزان CD4 بیمار انجام می‌شود و درمان اختصاصی برای بیماری‌های قارچی و عفونت‌های فرصت‌طلب از جمله پنوموسیستیس کارینی که آن هم رایگان انجام می‌شود. تمام خدمات درمانی از بیماری‌های ساده مثل سرماخوردگی گرفته تا موارد شدید ناشی از بیماری ایدز تحت پوشش رایگان مرکز درمانی ماست.
و داروی ایدز؟
بله؛ دارو معمولاً ماهانه و به‌صورت رایگان به بیمار داده می‌شود.
برای سایر بیماری‌ها غیر از ایدز هم دارو داده می‌شود؟
نه همیشه، ولی تا حد ممکن برای خودشان دارو داده می‌شود.
چه کارشناسانی با شما همکاری می‌کنند؟ در واقع کارکنان شما از چه رشته‌هایی هستند؟
برحسب چارت سازمانی در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر (مثل رشت) مرکز مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری باید دو پزشک (یکی عمومی- یکی متخصص)، یک کارشناس یا کاردان بهداشت محیط، کارشناس بهداشت روانی با اولویت روانشناس بالینی، مددکار، دندانپزشک، ماما، راننده و خدمتگزار و در جمع ۱۰ نفر پرسنل داشته باشد.
در حال حاضر پرسنل شما تکمیل است؟
تنها پرسنل تمام‌وقت این مرکز شامل خود من به‌عنوان پزشک عمومی و یک خانم روانشناس است. یک نفر راننده هم ۳ روز در هفته این‌جاست. البته مجاورت مرکز ما به مرکز بهداشت سبب شده که پرسنل آن‌جا با ما همکاری داشته باشند. در حال حاضر با همکاری مرکز بهداشت شهرستان رشت هفته‌ای سه روز یک کارشناس بیماری‌ها از مرکز بهداشتی- درمانی شماره‌ی ۱۰ برای تزریق واکسن ما همکاری می‌کند، اما ماما نداریم.
همکار متخصص چه رشته‌ای با شما همکاری دارند؟
بسیاری از کلینیک‌ها هنوز متخصص عفونی ندارند ولی به‌لطف معاونت بهداشتی دانشگاه در مرکز رشت یک همکار متخصص عفونی (خانم دکتر طارمیان) حضور دارند که روزهای شنبه بیماران از قبل مشخص شده را ویزیت می‌کنند.
متخصص عفونی چه کاری انجام می دهد؟
بیماری که مورد شناخته شده‌ی ایدز باشد، باید به‌طور دوره‌ای آزمایش‌های خاصی را انجام دهد. از دسته‌ی این آزمایش‌ها شمارش لنفوسیت‌های CD4+ است. همه‌ی بیماران برای دیدن آزمایش‌ها و تصمیم‌گیری درباره‌ی نیاز به درمان باید در ابتدا یک بار توسط متخصص عفونی ویزیت شوند. شروع یا هر تغییر در برنامه‌ی درمان هم با دستور متخصص عفونی انجام می‌شود.
متخصص پوست برای بیماری‌های آمیزشی ندارید؟
خیر؛ اما طبق پروتکل، کلینیک بیماری‌های رفتاری باید بخشی از مراکز بهداشتی- درمانی باشد که ما در مجاورت مرکز بهداشتی درمانی شماره‌ی ۱۰ هستیم. در واقع اگرچه در یک مجموعه هستیم اما از لحاظ چارت سازمانی و کاری از هم جدا هستیم، اما همان‌طور که گفته شد از برخی از خدمات بهداشت خانواده‌ی آن‌ها بهره‌مند می‌شویم.
 برنامه‌ی ویزیت بیماران چطور است؟
همان‌طور که گفتم، متخصص عفونی یک ویزیت اولیه انجام می‌دهد و بقیه‌ی ویزیت‌ها را پزشک عمومی انجام می‌دهد تا ابتلا به بیماری‌ حاد یا پیشرفت بیماری رخ دهد که نیاز به تایید متخصص دارد.
سایر اقدامات؟
برای بیماریابی سل PPD انجام می‌شود. PPD منفی نیاز به اقدام خاصی ندارد، فقط هر سال تکرار می‌شود اما اگر PPD مثبت باشد، بلافاصله بیمار را برای آزمایش خلط و انجام عکس‌برداری از ریه (CXR) می‌فرستیم و در صورت وجود بیماری، درمان سل رایگان انجام می‌گیرد.
آیا CXR رایگان است؟
خیر؛ اوایل در بیمارستان رازی انجام CXR برای بیماران ما رایگان بود ولی فعلاً چون باید برای انجام آن هزینه پرداخت، اکثر بیماران انجام نمی‌دهند اما بررسی خلط در مرکز بهداشت انجام می‌شود. اگر CXR و خلط نشانگر سل فعال باشد، بلافاصله درمان سل را انجام می‌دهیم، وگرنه بیمار در دسته‌ی سل نهفته قرار می‌گیرد، یعنی بیمار PPD مثبتی که هیچ یافته‌ی مثبت دیگری برای سل ندارد. این افراد باید به‌طور متوسط ۹ ماه (یا ۲۷۰ روز در طول یک ‌سال) تحت درمان پیشگیری با ایزونیازید (INH) همراه با قرص ویتامین B6 قرار بگیرند.
خدمات دیگری هم دارید؟
برای پوشش بیمه معرفی می‌کنیم که قبلاً این بیماران تحت پوشش کمیته‌ی امداد رایگان بیمه می‌شدند ولی الان بیمه‌ی خدمات درمانی یک‌ساله می‌شوند که هزینه دارد.
واکسیناسیون بیماران چطور؟
واکسن رایگان است. واکسن آنفلوانزا، واکسن پنوموکوک ( البته اگر موجود باشد)، واکسن دوگانه و هپاتیت B برای تمام مبتلایان به ایدز تلقیح می‌شود.
چه خدماتی به خانواده‌ها ارایه می‌شود؟
البته بسیاری از این بیماران را خانواده‌ها طرد کرده‌اند و خانواده ندارند، اما اگر بیمار بخواهد، شرایط به اطلاع خانواده می‌رسد و توضیحات مشاوره‌ای لازم داده می‌شود.
بیماریابی هپاتیت برای خانواده‌ها انجام می‌شود؟
مشاوره‌ی لازم به بیمار یا خانواده ارایه می‌شود ولی انجام آزمایش‌های مربوطه رایگان نیست و هزینه‌ی آن برعهده‌ی خود بیمار است.
همکار روانپزشک برای مشکلات روانی، اقدام به خودکشی و… ندارید؟
خیر؛ فقط مشاوره‌ی روانشناسی برای بیمار و خانواده در ابتدای تشخیص بیماری و در مراحل پیشرفته‌ی بیماری هر ۳ ماه یک‌بار انجام می‌شود.
خدمات مامایی و معاینه‌ی زنان یا زایمان برای مبتلایان به HIV کجا انجام می‌شود؟
فقط به‌طور دوستانه همکار مامای مرکز بهداشتی- درمانی شماره ۱۰ انجام می‌دهد.
و زایمان؟
با توجه به این‌که روش ارجح زایمان برای کاهش خطر انتقال به نوزاد سزارین است، فعلاً به‌طریق دوستانه از طریق همکاری با مدیریت بیمارستان الزهرا انجام می‌شود.
مرکز شما مددکار دارد؟ پیگیری‌ بیماران چگونه است؟
مددکار نداریم و تنها پیگیری ما تلفنی است که توسط همکار روانشناس ما انجام می‌شود.
 درمان بستری به‌صورت رایگان برای مبتلایان به ایدز ندارید؟
کلیه‌ی خدماتی که در محدوده‌ی کلینیک مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری ارایه می‌شود، رایگان است ولی بقیه‌ی هزینه‌های بیماری باید توسط بیمار پرداخت شود.
بیمار مبتلا به ایدز اگر دچار آپاندیسیت یا جراحی اورژانس دیگری شود چه می‌کنید؟
ارجاع می‌دهیم، ولی متاسفانه در مورد این‌که آن‌ها بپذیرند، تضمینی نیست.
در پایان بفرمایید چند کلینیک مشابه در استان داریم؟
قبلاً ۴ مرکز در شهرهای آستارا، انزلی، لاهیجان و رشت دایر بود که به‌علت کمی فعالیت و نبود چارت سازمانی، کلینیک‌های آستارا و انزلی تعطیل شد. فعلاً در رشت ما به‌عنوان کلینیک مرجع، آموزش و سایر خدمات از جمله آزمایش‌ها و درمان را برعهده داریم. کلینیک لاهیجان کارهای مشاوره را انجام می‌دهد و بیماران برای سنجش CD4 و دریافت دارو و سایر خدمات به رشت ارجاع می‌شوند. اخیراً یک مرکز مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری هم در زندان لاکان راه‌اندازی شده است که خدمات اولیه به زندانی‌های مبتلا ارایه می‌کند، ولی خدمات تخصصی مثل شروع درمان به‌عهده‌ی مرکز ماست.

دکتر حسن طوسی
پزشک عمومی(MD, MPH)
نشانی: رشت، خیابان بیستون، بعد از بقعه‌ی دانای علی، طبقه‌ی دوم مرکز بهداشتی- درمانی شماره‌ی ۱۰، مرکز مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری رشت، تلفن: ۵۵۵۹۵۰۱

Email: nadertousy@yahoo.com

گفت‌وگوی تلفنی با دکتر مرتضی رهبر، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی گیلان: بیمارستان‌های دانشگاهی ملزم به پذیرش بیماران ایدزی هستند
در موارد نیاز به اقدامات اورژانسی نیازمند جراحی (مثل آپاندیسیت و…) یا زایمان تسهیلاتی برای بیماران مبتلا به ایدز وجود دارد؟ آیا بیمارستان‌های دولتی ملزم به پذیرش بیماران هستند؟
تمام بیمارستان‌های دانشگاهی استان و برای موارد فوق بیمارستان پورسینا و بیمارستان الزهرا ملزم به پذیرش این بیماران هستند و در صورت نیاز، موارد ارجاع را از تمام شهرهای استان می‌پذیرند.
مبتلایان به ایدز در غربالگری سل نیاز به انجام CXR دارند که گویا زمانی در بیمارستان رازی به صورت رایگان انجام می‌شد ولی در حال حاضر به‌دلیل نیاز به پرداخت هزینه، بسیاری از بیماران قادر به انجام آن نیستند. در این مورد ممکن است معاونت درمان مشکل را برطرف کند؟
برای رفع این مشکل من به بیمارستان رازی اعلام می‌کنم و در صورت نیاز نامه خواهم نوشت که انجام این کار بدون نیاز به پرداخت هزینه انجام شود.
با سپاس از شما بابت این همکاری، قبلاً در کلینیک‌های مثلثی تست غربالگری برای هپاتیت هم انجام می‌شد اما حالا فقط تست HIV انجام می‌شود.
بعضی استان‌ها در زمینه‌ی بیماری هپاتیت Focal point شناخته شده‌اند و بنابراین خدمات تشخیصی رایگان است اما گیلان جزو آن‌ها نیست. البته این در حوزه‌ی معاونت بهداشتی است. اما مرکز تحقیقات بیماری‌های گوارش در بیمارستان رازی آمادگی پذیرش و ارایه‌ی خدمات درمانی به این بیماران را دارد.
البته هزینه‌ی اقدامات تشخیصی- درمانی خیلی بالاست.
بله؛ اما در این زمینه اقدامات خوبی در سطح کشور انجام شده است. مثلاً داروهای این بیماران در کشور تولید شده و خوشبختانه تحت پوشش سازمان‌های بیمه‌گر هم قرار دارد.

گفت‌وگوی تلفنی با دکتر ارسلان داداشی، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان: پیگیر بیمه‌ی مبتلایان به ایدز هستیم
با توجه به هزینه‌ی سنگین آزمایشات غربالگری هپاتیت و آزمایشات تکمیلی در مبتلایان HIV/ ایدز، آیا امکان ایجاد تسهیلاتی برای این بیماران وجود دارد؟
متاسفانه در رایزنی‌هایی که با سازمان‌های بیمه‌گر و کمیته‌ی امداد داشتیم، هنوز نتوانسته‌ایم رفاه مورد انتظار را برای این بیماران و افراد خانواده‌شان فراهم کنیم. فعلاً در غربالگری اولیه فقط آزمایش ایدز رایگان است. با این‌حال من در رسانه‌ها از استانداری و سازمان‌ها درخواست کمک کرده‌ام تا حداقل تحت پوشش بیمه‌ی ایرانیان یا کمیته‌ی امداد قرار بگیرند تا بتوانند در زمان کنترل و مراقبت بیماری، بستری و… از خدمات بیمه‌ای بهره‌مند شوند. این مطلب را در شورای سلامت استان هم مطرح کرده‌ام و در جلسه‌ی بعدی هم مجدداً مطرح و پیگیری خواهم کرد.
درباره‌ی خدمات دندانپزشکی مبتلایان به ایدز، با توجه به این‌که امکان خدمت‌رسانی در بخش خصوصی هم به‌دلایل مالی و هم حفظ اسرار کمتر فراهم است، در بخش دولتی چه تسهیلاتی برای این بیماران فراهم شده است؟
ساختمان قبلی مرکز مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری رشت اوقافی بود و مجبور به تخلیه‌ی آن شدیم. در حال حاضر به‌دلیل تغییر مکان و محدودیت فضای فیزیکی جدید، علی‌رغم داشتن دندانپزشک و امکانات لازم، موقتاً امکان ارایه‌ی خدمات دندانپزشکی نداریم.
اگر شرایط فیزیکی فراهم شود، دندانپزشک شما همه‌ی خدمات دندانپزشکی را ارایه می‌کند یا محدودیت دارید؟
همه‌ی خدمات سرپایی شامل کشیدن، پر کردن و… انجام می‌شود.
ضمناً کلینیک ماما ندارد.
چارت پرسنلی مرکز مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری محدود است و ما بر همان اساس پرسنل داریم. از طرفی دیده شده که این مراکز در مجاورت مرکز بهداشتی- درمانی قرار بگیرند که کلینیک ما در کنار مرکز شماره‌ی ‌۱۰ قرار دارد و اگر نیاز به هر نوع خدمت از جمله خدمات مامایی باشد، پرسنل آن مرکز همکاری خواهند کرد.‌
 یعنی در شرح وظایف پرسنل مرکز شماره‌ی ۱۰ ارایه‌ی خدمت به بیماران مرکز مشاوره‌ی بیماری‌های رفتاری وجود دارد؟
بله؛ در شرح وظایف ایشان پیش‌بینی شده است. ببینید؛ تعداد بیماران مبتلا به ایدز استان ۲۳۲ نفر است که از این تعداد ۲۴ مورد خانم هستند و نیاز این افراد به خدمات مامایی و مراقبت زنان و زایمان در سال آن‌قدر نیست که یک مامای مجزا در مرکز مشغول به‌کار باشد. یعنی از نظر اقتصاد درمان نیاز به حضور پرسنل بیشتر نیست، وگرنه در استان پرسنل کافی در این زمینه هست و در صورت لزوم مشکلی نخواهیم داشت.