پزشکان گیل

گفت‌وگو با نامزد ریاست کلی سازمان، آن هم فقط سه روز مانده به مجمع عمومی نظام پزشکی، این حسن را دارد که در صورت پیروزی او در این انتخابات و عمل نکردن به وعده‌ها در مقام ریاست، می‌توان صد سال دیگر هم این خلف وعده را به رخ کشید و بازخواست کرد. از دکتر علیرضا زالی که در مجال تنگ این چندروزه، گفت‌وگو با ما را پذیرفت و با شکیبایی پاسخ گفت، متشکریم. هر چند این تنها گپ تلفنی مختصری بود و گفت‌وگوی مفصل می‌ماند برای بعد.

به‌عنوان اولین پرسش، ارزیابی شما از عملکرد ۴ سال گذشته‌ی نظام پزشکی چیست؟
نظام پزشکی در طول سالیان اخیر همواره با فراز و فرود‌های فراوانی در پی‌گیری مطالبات جامعه‌ی پزشکی روبه‌رو بوده و با یک نگاه آسیب‌شناسانه به ادوار مختلف آن، نکته‌ی مشترک در همه‌ی ادوار این است که بین حجم متراکم مطالبات انباشته شده‌ی جامعه‌ی پزشکی و دست‌آوردهای نهادهای صنفی از جمله نظام پزشکی توازنی وجود ندارد. در دوره‌ی اخیر هم علی‌رغم تلاش همه‌ی عزیزان در شورای‌عالی، مجمع عمومی و بخش‌های اجرایی سازمان، متاسفانه خروجی مورد انتظار محقق نشد و منجر به این شد که جامعه‌ی پزشکی کشور کمافی‌السابق دچار نوعی انفعال شود.
دلیل این ناکامی را در چه می‌دانید؟
اتفاقی که در دوره‌ی اخیر افتاد، متاسفانه جدا شدن انجمن‌های علمی- صنفی از نظام پزشکی بود و این جدایی به‌ویژه در دو سال اخیر شدت و شتاب بیشتری داشت و عملاً به‌صورت عدم همگرایی درآمد؛ ‌طوری که بسیاری از دوستان احساس می‌کردند که در انجمن‌های تخصصی می‌توانند مطالبات صنفی خود را با محذوریت‌های کمتری پی‌گیری کنند. مثلاً به نتیجه‌ی انتخابات انجمن‌های مختلف از جمله انجمن پزشکان عمومی توجه کنید. این نتایج حاکی از آن بود که انجمن‌ها در دو سال اخیر محل مناسب‌تری برای پی‌گیری مطالبات جامعه‌ی ‌پزشکی بوده‌اند، زیرا همکاران احساس می‌کردند که شاید نظام پزشکی نتواند این نقش را برای آن‌ها ایفا کند.
چرا نقش سازمان در مقابل انجمن‌های صنفی کمرنگ شد؟
سازمان نظام پزشکی که در سال‌های گذشته در واقع به‌صورت یک گرانیگاه صنفی عمل می‌کرد، در چند سال‌ اخیر متاسفانه دستخوش تغییراتی شد که یکی از آن‌ها سیاسی شدن آن بود که مشکلات فراوانی برای جامعه‌ی پزشکی ایجاد کرد. عمق فضای سیاسی حاکم بر سازمان نظام پزشکی آن‌قدر بود که یک شبه‌قطب‌بندی در همه‌ی بخش‌های مختلف آن ایجاد شد و جلوی به‌ثمر رسیدن مطالبات صنفی از طریق نظام پزشکی را گرفت. به‌همان میزان که سیاست‌گرایی در نظام پزشکی حاکم می‌شد، این سازمان را از جنبه‌های صنفی خود دورتر می‌کرد. یک سناریوی تلخناک دیگر هم در این دوره از دست رفتن حق تعیین تعرفه‌های پزشکی بخش خصوصی بود که به‌نوعی پاشنه‌ی آشیل قانون مترقی نظام پزشکی به شمار می‌رفت و به‌نظر می‌رسد به‌ دست آوردن مجدد آن با سختی فراوانی باشد و شاید سال‌ها طول بکشد.
به‌نظر شما برای آینده چه باید کرد؟
برای پی‌ریزی آینده و تعالی نظام پزشکی باید از گذشته درس بگیریم و نگاه آسیب‌شناسانه‌ای به آن داشته باشیم، بدون این‌که بخواهیم نمایندگان دوره‌ی پیش را متهم کنیم. با یک نگاه تحلیلی می‌توان راهکارهای فراوانی برای آینده پیدا کرد. پویایی سازمان وابسته به این است که منتخبان جدید نظام پزشکی، با هدف انسجام بیشتر صنفی، این نقد و نگاه تحلیلی را به‌صورت مستمر داشته باشند تا تهدیدهای آینده هم به فرصت تبدیل شود.
با توجه به این‌که شما در دوره‌ی گذشته، به‌عنوان قائم‌مقام ریاست کل، در سازمان و عملکرد آن مسوولیت داشتید و از طرفی در این دوره هم نامزد ریاست کل سازمان هستید، می‌توانیم نتیجه بگیریم که در صورت موفقیت شما در انتخابات آینده، رابطه‌ی نظام پزشکی با انجمن‌ها و در حقیقت بدنه‌ی صنفی جامعه‌ی پزشکی قوی‌تر خواهد شد؟
امروزه بیش از گذشته نیاز به در کنار هم بودن و همگرایی بین نظام پزشکی و انجمن‌های علمی وجود دارد. اتفاقی که در این یکی دو سال افتاد، یعنی جوانه زدن و رویش اندام‌های صنفی جدید با کارکرد قوی‌تر نسبت به گذشته، می‌تواند برای نظام پزشکی آتی یک فرصت طلایی تلقی شود. نمونه‌ی این همگرایی، بین نظام پزشکی و انجمن پزشکان عمومی است که محمل بسیار مناسبی خواهد بود که با طراحی مشترک یک دیدگاه صنفی، مطالبات فراگیر و پرشمار جامعه‌ی پزشکان عمومی را پی‌گیری کنیم. به‌نظر می‌رسد الگوی مطلوبی که می‌توان در آینده مهندسی کرد همین ارتباط منتخبان جدید نظام پزشکی و ائتلاف فراگیر پزشکان عمومی است، چون خود ائتلاف فراگیر پزشکان عمومی هم برخاسته از یک شکل‌گیری نوین از مطالبات پزشکان عمومی است. به‌نظر من شاید بیش از گذشته نیازمند به یک همگرایی و رسیدن به نقاط مشترک بین انجمن‌ها و نظام پزشکی هستیم و انجمن‌ها می‌توانند در سال‌های آتی به‌عنوان بازوان پرتوان فنی و کارشناسی نظام پزشکی عمل کنند. مطمئناً همه‌ی منتخبان انجمن‌های علمی هم علاقه‌مند به اقتدار نظام پزشکی، به‌عنوان نهاد صنفی اصیل خود، هستند و فکر می‌کنم این نگاه مشترک هم در انجمن‌ها و هم در منتخبان نظام پزشکی در حال شکل گرفتن است.
با توجه به تحلیلی که شما از توان کارشناسی همکاران پزشک عمومی به‌ویژه انجمن پزشکان عمومی دارید، در صورتی که به ریاست کل سازمان نظام پزشکی انتخاب شوید، در این سازمان چه جایگاه تشکیلاتی برای نمایندگان صنفی جامعه‌ی پزشکی عمومی پیش‌بینی می‌کنید؟
من از مدت‌ها پیش با برخی از عزیزان پزشک عمومی حاضر در شورای‌عالی نظام پزشکی که خوشبختانه امروز در هیات مدیره‌ی جدید انجمن پزشکان عمومی حضور دارند، در این مورد صحبت کرده بودم. وقتی با این عزیزان مشورت می‌کردیم، اشتراک نظر داشتیم که نظام پزشکی در حال حاضر از نظر ساختاری امکان پیشگیری سیستماتیک و جامع از مشکلات پزشکان عمومی را ندارد. امروزه تراکم مطالبات پزشکان عمومی به نقطه‌ای رسیده که ما نیاز به متناظرسازی ساختاری در نهاد نظام پزشکی داریم. بنابراین به‌نظر می‌رسد که دو تشکیلات نوین باید در مجموعه‌ی نظام پزشکی آینده شکل بگیرد. صرف‌نظر از این‌که من این توفیق را داشته باشم که بتوانم حسن اعتماد سروران خود را در جامعه‌ی پزشکی کسب کنم، به‌نظر می‌رسد در این زمینه باید یک نگاه راهبردی حاکم شود.
یعنی معاونت‌های جدیدی تشکیل خواهید داد؟
اولین تشکیلاتی که در مجموعه‌ی ساختار اداری سازمان باید شکل بگیرد، یک معاونت مستقل است که وظیفه‌اش احصای وضعیت موجود و تبیین راهکارها برای برون‌رفت از چالش‌های فراروی جامعه‌ی پزشکان عمومی و طراحی مداخلاتی باشد که وضع موجود را از این حالت بحرانی خارج کند. از آن گذشته، می‌دانید که در حال حاضر در شورای‌عالی دو کمیسیون تخصصی هم فعالیت دارد. به‌نظر می‌رسد کمیسیون جدیدی هم باید تشکیل شود که وظیفه‌اش پی‌گیری مطالبات پزشکان عمومی و صاحبان حرفی که اخیراً فارغ‌التحصیل شده‌اند (پرووایدرهای جوان در نظام سلامت) باشد. این را ان‌شالله منتخبان جدید شورای‌عالی باید در دستور کار قرار بدهند و به‌نظر می‌رسد که این دو متناظر‌سازی ساختاری، هم در بخش اجرایی و هم در شورای‌عالی، تا حدی کمک کند که مجموعه‌ی مطالبات پزشکان عمومی، به‌ویژه فارغ‌التحصیل‌های جوان این حوزه، با نگاه جامع‌تر و نگاه مدیریتی نوین‌تری برآورده شود.