پزشکان گیل

دکتر رقیه حج‌فروش

تغییرات اولیه و بازنگری‌ در پیشنهادهای ۲۰۱۷-۲۰۱۶ برای واکسن آنفلوانزا

 مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) امسال گایدلاین به‌روز شده خود را درباره تزریق واکسن آنفلونزا برای فصل ۲۰۱۷-۲۰۱۶ با دو تغییر عمده در پیشنهادهای مربوط به تزریق واکسن آنفلوانزا منتشر کرد: اولی قطع مصرف واکسن داخل بینی و دومی توصیه‌هایی در افرادی که دارای حساسیت به تخم‌مرغ هستند.

قطع مصرف واکسن داخل بینی: «کمیته پیشنهادهای ایمن‌سازی مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها» (CDC’s Advisory Committee on Immunization Practices: ACIP) به‌طور موقت پیشنهاد کرده که واکسن زنده رقیق شده یا LAIV4 که به‌روش داخل بینی مصرف می‌شد، برای فصل شیوع آنفلوانزای پیش‌ رو نباید مصرف شود چرا که در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ به‌مراتب از انواع تزریقی کم‌اثرتر بوده‌ است. براساس داده‌های شبکه‌ اثربخشی واکسن آنفلوانزای ایالات متحده، اثربخشی این واکسن در سال‌ ۲۰۱۶-۲۰۱۵  میزان ۳ درصد گزارش شده، در حالی ‌که اثربخشی انواع تزریقی ۶۳ درصد بوده است.

اگرچه هیچ دلیل روشنی برای کاهش اثر این واکسن از سال ۲۰۰۳ تا سال‌های اخیر وجود ندارد اما CDC می‌گوید ممکن است این امر ناشی از تغییری در فرمول و ساختار واکسن باشد. اثربخشی این واکسن از سه سال پیش (زمانی که پوشش علیه گونه ویروس چهارمی به واکسن اضافه شد) تغییر کرد ولی CDC مطمئن نیست که آیا نوعی تداخل ویروسی سبب کاهش اثرگذاری آن شده است یا خیر.

توصیه‌ برای افراد دارای حساسیت به تخم‌مرغ: برای این فصل ACIP پیشنهاد می‌کند افراد دارای حساسیت به تخم‌مرغ که واکنش آن‌ها فقط محدود به کهیر است می‌توانند همانند جمعیت عادی واکسن بزنند. افرادی که واکنش‌‌های شدیدتری (مثل آنافیلاکسی که نیاز به دریافت اپی‌نفرین یا مداخلات اورژانس دارد) بروز می‌دهند، ‌امسال می‌توانند واکسن بزنند اما ترزیق واکسن آن‌ها باید در یک مرکز بستری یا سرپایی صورت گیرد که مراقبین سلامت بتوانند واکنش‌های بیمار را پایش و در صورت نیاز درمان کنند. این بیماران باید حداقل ۳۰ دقیقه پایش شوند. CDC همچنین توصیه می‌کند افراد بدون سابقه حساسیت نیز به مدت ۱۵ دقیقه برای رد هر گونه واکنش احتمالی، از جمله سنکوپ، تحت‌نظر باشند.

افرادی که سابقه قبلی حساسیت به خود واکسن (نه تخم‌مرغ) دارند نیز منع مصرف دارند.

سایر پیشنهادها: جز مورد واکسن داخل بینی، هیچ پیشنهاد دیگری درباره ارجحیت تزریق سایر انواع واکسن دارای تاییدیه، نسبت به هم وجود ندارد.

تزریق سالانه روتین واکسن آنفلوانزا برای تمام افراد با سن شش ماه و بیشتر که منع مصرفی ندارند، به‌ویژه سالمندان و بیماران تحت سرکوب ایمنی، همچنان توصیه می‌شود.

در سال ۲۰۱۷-۲۰۱۶ واکسن سه ‌ظرفیتی ایالات متحده حاوی ویروس‌های زیر است:

A/California/7/2009 – H1N1

A/Hong Kong/4801/2014 – H3N2

B/Brisbane/60/2008–like virus – Victoria lineage

واکسن چهار ظرفیتی شامل ویروس زیر هم هست:

B/Phuket/3073/2013–like virus Yamagata lineage

داروهای ضدویروس آنفلوانزا

داروهای ضدویروسی با فعالیت علیه ویروس‌های آنفلوانزا در کنترل بیماری کمک مهمی برای واکسن آنفلوانزا هستند که برای درمان یا پیشگیری از بیماری مصرف می‌شوند. پنج دارو از این گروه با مجوز و نسخه‌ای در ایالات متحده در دسترس است. سه داروی ضدویروس که برای تجویز در فصل شیوع آنفولانزای ۲۰۱۶-۲۰۱۵ توسط FDA تایید شده عبارت‌اند از: اوسلتامیویر خوراکی (Tamiflu®)، زانامیویر استنشاقی (Relenza®) و پرامیویر تزریقی (Rapivab®). این داروها از نظر شیمیایی مهارکننده‌های نورآمینیداز هستند و علیه ‌هر دو نوع آنفلوانزای A و B فعالیت دارند.

آمانتادین و ریمانتادین هم داروهای ضدویروسی از کلاس دارویی ادمنتین‌ها هستند که علیه آنفلوانزای A فعال هستند اما بر گروه B اثری ندارند. همچنین در فصل‌های اخیر مقاومت به ادمنتین‌ها در آنفلوانزاهای زیر افزایش یافته است (بیش از ۹۹ درصد):

 A – H3N2
A pdm09 – ۲۰۰۹ H1N1

بنابراین آمانتادین و ریمانتادین دیگر برای درمان ضدویروسی یا پیشگیری دارویی آنفلوانزای A در گردش فعلی پیشنهاد نمی‌شود.

مقاومت به اوسلتامیویر، زانامیویر و پرامیویر در بین سو‌ش‌های در گردش ویروس‌های آنفلوانزای A در حال حاضر کم است اما می‌تواند تغییر کند. همچنین مقاومت به داروهای ضدویروسی می‌تواند در هنگام یا بعد از درمان در برخی بیماران، از جمله در افراد با ایمنی سرکوب‌شده پدیدار شود.

خلاصه پیشنهادهای درمان ضدویروسی برای آنفلوانزا: آزمایش‌های بالینی و داده‌های بر مبنای مشاهدات نشان داده است که شروع زودرس درمان ضدویروس می‌تواند دوره تب و نشانه‌های بالینی را کوتاه کند و ممکن است خطر عوارض آنفلوانزا مثل اوتیت مدیا در کودکان کم‌سن و سال، پنومونی و نارسایی تنفسی را کاهش دهد. درمان زودهنگام در بیماران بستری شده در بیمارستان می‌تواند مرگ را کاهش دهد. در کودکان بستری‌شده درمان زودهنگام با داروی ضدویروسی دوره‌ بستری را کوتاه می‌کند. وقتی که درمان ضد ویروسی زود تجویز ‌شود، فواید بالینی بیشتر است؛ به‌ویژه اگر در ۴۸ ساعت آغاز بیماری باشد.

درمان ضدویروسی در اولین زمان ممکن برای بیماران با تشخیص قطعی یا مشکوک به آنفلوانزای زیر پیشنهاد می‌شود:

– بیماران بستری

– بیمارانی که بیماری شدید، دچار عارضه یا پیشرونده داشته باشند.

– بیمارانی که در خطر بیشتری برای عوارض آنفلوانزا قرار داشته باشد.

Ref:

1. gov/flu/professionals/acip/index.htm
2. modernmedicine.com/medical-economics/news/cdc-announces-2016-17-flu-vaccine-changes?page=0,1
3. gov/drugs/drugsafety/informationbydrugclass/ucm100228.htm

دکتر رقیه حج‌فروش

پزشک عمومی

Email: dr.hajf@gmail.com