پزشکان گیل

آنفلوانزای خوکی چیست؟
آنفلوانزای خوکی (Swine Flu or Swine Influenza) یک بیماری ریوی خوکی است که به‌وسیله‌ی تیپ A ویروس آنفلوانزا که معمولاً عامل همه‌گیری بیماری آنفلوانزا در خوک است، ایجاد می‌شود. ویروس آنفلوانزای خوکی بیماری شدید و مرگ‌ومیر کمی در خوک ایجاد می‌کند. این ویروس ممکن است در تمام سال ایجاد بیماری کند ولی بیشترین طغیان آن مانند همه‌گیری‌های آن در انسان، در ماه‌های آخر پاییز و زمستان اتفاق می‌افتد. در سال ۱۹۳۰ میلادی اولین بار ویروس آنفلوانزای خوکی کلاسیک (ویروس تیپ H1N1) از خوک جدا و شناسایی شد.

چه تعداد ویروس آنفلوانزای خوکی وجود دارد؟
مانند همه‌ی ویروس‌های آنفلوانزا، ویروس آنفلوانزای خوکی مرتب تغییر ژنتیک می‌دهد. خوک‌ها می‌توانند مانند آنفلوانزای خوکی به آنفلوانزای مرغی و آنفلوانزای انسانی متبلا شوند. وقتی گونه‌های ویروس آنفلوانزای خوکی، خوک را مبتلا می‌سازد، می‌تواند خود را بازسازی و ویروس‌های جدیدی ایجاد کند که بتواند با ویروس انسانی یا مرغی ترکیب شود و ویروس ترکیبی جدیدی به‌وجود آورد. با گذشت سال‌ها، ویروس‌های خوکی متفاوتی به‌وجود آمده است. در حال حاضر چهار گونه‌ی اصلی آنفلوانزای تیپ A از خوک جدا شده است: H1N1، H1N2، H3N2 و H3N1. ولی اخیراً  H1N1 در خوک بیشترین شیوع را داشته است.

آیا آنفلوانزای خوکی می‌تواند انسان را مبتلا سازد؟
ویروس آنفلوانزای خوکی معمولاً انسان را آلوده نمی‌سازد. با این وجود، تک‌گیری‌های انسانی با ویروس آنفلوانزای خوکی رخ داده که بیشتر آن‌ها در مورد افرادی بوده که با خوک‌ها تماس مستقیم داشته‌اند. در مجموع ثابت شده است که فرد مبتلا به ویروس خوکی می‌تواند سایر افراد را نیز مبتلا سازد. به‌عنوان نمونه در سال ۱۹۸۸ در Wisconsin یک همه‌گیری ناشی از ظهور عفونت ویروس آنفلوانزای خوکی در خوک‌ها، منجر به چندین نمونه ابتلای انسانی شد و البته به‌دلیل ایجاد آنتی‌بادی ضد این ویروس در کارگرانی که با بیماران مبتلا در تماس بودند، به همه‌گیری وسیع نیانجامید.

شیوع عفونت ویروس آنفلوانزای خوکی در انسان چقدر است؟
در گذشته در سال تقریباً یک یا دو مورد ابتلا به ویروس آنفلوانزای خوکی از آمریکا به CDC گزارش می‌شد و از دسامبر ۲۰۰۵ تا فوریه‌ی ۲۰۰۹، تنها ۱۲ مورد عفونت انسانی با ویروس آنفلوانزای خوکی گزارش شده است. (این تعداد تا روز ۶ خرداد سال جاری به ۱۲/۹۵۴ مبتلا و ۹۲ مرگ در سطح جهان رسید. مترجم.)

علایم بالینی در فرد مبتلا
علایم و شکایت در بیمار مبتلا به آنفلوانزای خوکی مانند آنفلوانزای انسانی بوده و شامل تب، خستگی، کاهش اشتها، سرفه، و در بعضی از بیماران آبریزش بینی، درد گلو، تهوع، استفراغ و اسهال است.

آیا انسان با خوردن گوشت خوک بیمار مبتلا می‌شود؟
خیر، ویروس آنفلوانزای خوکی توسط غذا منتقل نمی‌شود. انسان با خوردن گوشت خوک یا غذاهای تهیه شده از گوشت خوک به ویروس آنفلوانزای خوکی مبتلا نمی‌شود. خوردن گوشت خوک یا غذاهای تهیه شده از گوشت خوک که خوب تهیه و پخته شده باشد بی‌خطر است. پختن گوشت خوک در دمای ۷۰ درجه‌ی سانتی‌گراد این ویروس را مانند سایر ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌کشد.

چگونه ویروس آنفلوانزای خوکی گسترش می‌یابد؟
ویروس آنفلوانزای خوکی می‌تواند مستقیماً به انسان و از انسان به خوک منتقل شود. ابتلا به عفونت آنفلوانزای خوکی در انسان توسط خوک، اغلب وقتی که تماس نزدیک با خوک مبتلا وجود داشته باشد (مثلاً در خوک‌داری‌ها و افرادی که خوک نگهداری می‌کنند) رخ می‌دهد. انتقال انسان به انسان این ویروس هم می‌تواند اتفاق بیافتد. به‌نظر می‌رسد این انتقال مثل انتقال آنفلوانزای فصلی (معمولی) باشد که از طریق سرفه و عطسه منتقل می‌شود. افراد ممکن است با تماس اشیای آلوده به ویروس و بردن آن به دهان یا بینی خود مبتلا گردند.

چگونه متوجه انتقال انسان به انسان ویروس می‌شویم؟
در سپتامبر ۱۹۸۸ خانم حامله‌ی ۳۲ ساله‌ای که قبلاً سالم بود، به‌دلیل عفونت ریوی (پنومونی) در بیمارستان بستری و ۸ روز بعد فوت شد. ویروس آنفلوانزای خوکی H1N1 از بیمار جدا گردید. بیمار ۴ روز قبل از ابتلا به محلی رفته بود که ویروس آنفلوانزای خوکی شایع شده بود.
در مطالعات بعدی ۷۶% افرادی که با افراد مبتلا تماس داشتند آنتی‌بادی ضد ویروس آنفلوانزای خوکی در خون خود داشتند و در پی‌گیری‌های بعدی به‌عمل آمده در این گروه بیماری جدی شناسایی نشد. مطالعات تکمیلی نشان داد یک‌سوم افراد سالمی که با بیماران مبتلا به آنفلوانزای خوکی تماس داشتند مبتلا به شکل خفیف بیماری با آنتی‌بادی مثبت در خون که نشانه‌ی ابتلا به ویروس آنفلوانزای خوکی است، شده‌اند.

تشخیص آنفلوانزای خوکی در انسان
برای تشخیص عفونت آنفلوانزای خوکی  Aنیاز به نمونه‌ی ریوی (ترشحات خلط) در بیمار در ۴ تا ۵ روز اول بیماری است (وقتی که بیشترین مقدار ویروس وجود دارد). در بعضی افراد، خصوصاً بچه‌ها، ممکن است ۱۰ روز اول بیماری (یا بیشتر) هم زمان مناسبی برای تهیه‌ی نمونه‌ی ریوی باشد. تشخیص عفونت آنفلوانزای خوکی A با فرستادن نمونه به CDC امکان‌پذیر است.

چه درمان دارویی برای درمان بیمار مبتلا وجود دارد؟
۴ داروی ضد ویروس مختلف که در امریکا مورد تایید است مورد استفاده قرار می‌گیرد: Amantadine، Rimantadine، Oseltamivir و Zanamivir. تقریباً همه‌ی ویروس‌های خوکی به این ۴ دارو حساس بوده‌اند، اما اخیراً مقاومت‌هایی به Amantadine و Rimantadine گزارش شده است. در حال حاضر CDC دو داروی  Oseltamivir و Zanamivir را برای درمان و پیشگیری توصیه کرده است.

آیا واکسنی برای آنفلوانزای خوکی وجود دارد؟
واکسن موجود است و به خوک‌ها تزریق می‌شود. واکسنی انسانی برای جلوگیری از ابتلا به آنفلوانزای خوکی وجود ندارد. واکسن آنفلوانزای فصلی احتمالاً نقش حفاظتی اندکی در نوع H3N2 آنفلوانزای خوکی دارد و در مورد H1N1 هیچ نقش حفاظتی ندارد.

منبع:
http://www.cdc.gov/h1n1flu/key_facts.htm

دکتر حسن رخ‌شاد
نشانی: رشت، روبه‌روی بیمارستان رازی، تلفن: ۵۵۲۱۱۴۰
http://www.rokhshad.com/